හරියටම නත්තල් කාලෙ අල්ලලා democratic හැත්ත අදාළ නැති රෙද්දවල් ගොඩක් ඔබලා සල්ලි පාස් කරගන්න හදපු කැරි වැඩේට අන්න ට්‍රම්පච්චි හුකවලාම අ‍ැරලා. දැන් ඉතින් ලේසියෙන් මේකෙන් ගොඩ එනවා බොරු. අනිවාර්යයෙන්ම වගේ shutdown එකක් එයි.
Shutdown සීන් එකත් ලෝකෙ කිසිම රටක නැති, අ‍ැමරිකාවෙ විතරක් සිද්ධ වෙන දෙයක්. මොකද අනිත් රටවල budget එක එන්නෙ නියමිත කාලෙකට. එ‍්ක එක්කො pass වෙනවා, නැත්තම් fail වෙලා අ‍ාණ්ඩුව බිඳ වැටෙනවා. හැබැයි අ‍ැමරිකාවෙ තියෙන සමබලයක් සහිත රාජ්‍ය ශාඛා 3 ක සංකල්පය එක්ක මේ උලව්ව ලේසියකට ගොඩ දාගන්න බෑ. ගොඩක් වෙලාවට එකෙන් එකට සල්ලි පාස් කරන අච්චාරුවක් තියෙන්නෙ. අනික full budget එකක් නැති නිසා fail වුණා කියල අ‍ාණ්ඩු මාරුවක් වෙන් නෑ. ප්‍රධාන වශයෙන්ම පඩි ගෙවන එක නතර වෙන එක තමයි වෙන්නෙ.
ඉතින් නත්තල් කාලෙ මෙහෙම හුයන්නක් වුණාම අපිට තියෙන බලපෑම මොන වගේද කියල මම ChatGPT එකෙන් අහල බැ‍ලුවා.
ඇමරිකා එක්සත් ජනපදයේ රජයේ ක්‍රියාකාරීත්වය අත්හිටුවීම (shutdown) සිදු වීමේ අවදානමක් පවතින අවස්ථාවක, එය ශ්රී ලාංකිකයින්ට බලපාන ආකාරය පිළිබඳව විමසා බලමු. මෙම තත්ත්වය ශ්රී ලංකාවට බලපාන ආකාරය පහත පරිදි වේ:
1. ආර්ථික සහයෝගිතා අඩු වීම: ඇමරිකානු රජයේ ක්‍රියාකාරීත්වය අත්හිටුවීමක් සිදු වුවහොත්, විදේශ ආධාර හා ආයෝජන කටයුතු ප්‍රමාද විය හැක. ඒ අනුව, ශ්රී ලංකාවට ලබාදෙන ආර්ථික සහයෝගිතා කටයුතු ද අඩු වීමේ අවදානමක් ඇත.
2. අන්තර්ජාතික වෙළඳ කටයුතු ප්‍රමාද වීම: ඇමරිකානු රජයේ සේවකයින්ගේ අඩුවීම නිසා, අන්තර්ජාතික වෙළඳ කටයුතු, විශේෂයෙන්ම ආනයන හා අපනයන ක්‍රියාකාරකම් ප්‍රමාද විය හැක. මෙම ප්‍රමාදයන් ශ්රී ලංකාවේ වෙළඳ කටයුතු හා ආර්ථිකයට අහිතකර බලපෑම් ඇති කළ හැක.
3. ආයෝජන වාතාවරණය අස්ථාවර වීම: ඇමරිකාවේ ආර්ථික අස්ථාවරතාවයක් ඇති වුවහොත්, ගෝලීය ආයෝජකයින්ගේ විශ්වාසය අඩුවී, ශ්රී ලංකාවට නව ආයෝජන ආකර්ෂණය කිරීමේදී බාධා ඇති විය හැක. ඒ අනුව, ශ්රී ලංකාවේ ආයෝජන වාතාවරණය ද අස්ථාවර වීමේ අවදානමක් පවතී.
4. අධ්‍යාපන හා විද්‍යාත්මක හවුල් කටයුතු අඩු වීම: ඇමරිකානු රජයේ අත්හිටුවීම් නිසා, විද්‍යාත්මක පර්යේෂණ හා අධ්‍යාපන හවුල් කටයුතු ප්‍රමාද විය හැක. මෙම තත්ත්වය ශ්රී ලංකාවේ විද්‍යාත්මක හා අධ්‍යාපන ක්ෂේත්‍රවලට අහිතකර බලපෑම් ඇති කළ හැක.
5. ගෝලීය වෙළඳපොළේ අස්ථාවරතාවය: ඇමරිකානු ආර්ථිකයේ අස්ථාවරතාවයක් ඇති වුවහොත්, ගෝලීය වෙළඳපොළේ අස්ථාවරතාවයක් ඇතිවිය හැක. මෙම අස්ථාවරතාවය ශ්රී ලංකාවේ අපනයන හා ආනයන වෙළඳ කටයුතු, විශේෂයෙන්ම ඇමරිකාව සමඟ ඇති වෙළඳ සබඳතා, අහිතකර ලෙස බලපානු ඇත.
6. ප්‍රවාහන හා සංචාරක කටයුතු අඩු වීම: ඇමරිකානු රජයේ අත්හිටුවීම් නිසා, ඇමරිකානු ගුවන් සේවා හා සංචාරක කටයුතු ප්‍රමාද විය හැක. මෙම තත්ත්වය ශ්රී ලංකාවට පැමිණෙන ඇමරිකානු සංචාරකයින්ගේ සංඛ්‍යාව අඩුවීමට හේතු විය හැක.
7. අන්තර්ජාතික ආයෝජන අරමුදල් ප්‍රවාහය අඩු වීම: ඇමරිකානු ආයෝජකයින්ගේ විශ්වාසය අඩුවීම නිසා, ශ්රී ලංකාවට එන අන්තර්ජාතික ආයෝජන අරමුදල් ප්‍රවාහය අඩුවිය හැක. මෙම තත්ත්වය ශ්රී ලංකාවේ ආර්ථික වර්ධනයට බාධා ඇති කළ හැක.
8. ආර්ථික ප්‍රතිසංස්කරණ කටයුතු ප්‍රමාද වීම: ඇමරිකානු රජයේ අත්හිටුවීම් නිසා, ශ්රී ලංකාවට ලබාදෙන ආර්ථික සහයෝගිතා හා උපදෙස් ප්‍රමාද විය හැක. මෙම තත්ත්වය ශ්රී ලංකාවේ ආර්ථික ප්‍රතිසංස්කරණ කටයුතු ප්‍රමාද කිරීමට හේතු විය හැක.
ඒ අනුව, ඇමරිකානු රජයේ ක්‍රියාකාරීත්වය අත්හිටුවීමක් සිදු වුවහොත්, එය ශ්රී ලංකාවේ ආර්ථිකයට හා සමාජයට විවිධ ආකාරයෙන් අහිතකර බලපෑම් ඇති කළ හැක. එබැවින්, ශ්රී ලංකාව මෙම තත්ත්වය පිළිබඳ අවධානයෙන් සිට, අදාළ ප්‍රතිචාර ක්‍රියාමාර්ග ගත යුතුය.
Shutdown සීන් එකත් ලෝකෙ කිසිම රටක නැති, අ‍ැමරිකාවෙ විතරක් සිද්ධ වෙන දෙයක්. මොකද අනිත් රටවල budget එක එන්නෙ නියමිත කාලෙකට. එ‍්ක එක්කො pass වෙනවා, නැත්තම් fail වෙලා අ‍ාණ්ඩුව බිඳ වැටෙනවා. හැබැයි අ‍ැමරිකාවෙ තියෙන සමබලයක් සහිත රාජ්‍ය ශාඛා 3 ක සංකල්පය එක්ක මේ උලව්ව ලේසියකට ගොඩ දාගන්න බෑ. ගොඩක් වෙලාවට එකෙන් එකට සල්ලි පාස් කරන අච්චාරුවක් තියෙන්නෙ. අනික full budget එකක් නැති නිසා fail වුණා කියල අ‍ාණ්ඩු මාරුවක් වෙන් නෑ. ප්‍රධාන වශයෙන්ම පඩි ගෙවන එක නතර වෙන එක තමයි වෙන්නෙ.
ඉතින් නත්තල් කාලෙ මෙහෙම හුයන්නක් වුණාම අපිට තියෙන බලපෑම මොන වගේද කියල මම ChatGPT එකෙන් අහල බැ‍ලුවා.
ඇමරිකා එක්සත් ජනපදයේ රජයේ ක්‍රියාකාරීත්වය අත්හිටුවීම (shutdown) සිදු වීමේ අවදානමක් පවතින අවස්ථාවක, එය ශ්රී ලාංකිකයින්ට බලපාන ආකාරය පිළිබඳව විමසා බලමු. මෙම තත්ත්වය ශ්රී ලංකාවට බලපාන ආකාරය පහත පරිදි වේ:
1. ආර්ථික සහයෝගිතා අඩු වීම: ඇමරිකානු රජයේ ක්‍රියාකාරීත්වය අත්හිටුවීමක් සිදු වුවහොත්, විදේශ ආධාර හා ආයෝජන කටයුතු ප්‍රමාද විය හැක. ඒ අනුව, ශ්රී ලංකාවට ලබාදෙන ආර්ථික සහයෝගිතා කටයුතු ද අඩු වීමේ අවදානමක් ඇත.
2. අන්තර්ජාතික වෙළඳ කටයුතු ප්‍රමාද වීම: ඇමරිකානු රජයේ සේවකයින්ගේ අඩුවීම නිසා, අන්තර්ජාතික වෙළඳ කටයුතු, විශේෂයෙන්ම ආනයන හා අපනයන ක්‍රියාකාරකම් ප්‍රමාද විය හැක. මෙම ප්‍රමාදයන් ශ්රී ලංකාවේ වෙළඳ කටයුතු හා ආර්ථිකයට අහිතකර බලපෑම් ඇති කළ හැක.
3. ආයෝජන වාතාවරණය අස්ථාවර වීම: ඇමරිකාවේ ආර්ථික අස්ථාවරතාවයක් ඇති වුවහොත්, ගෝලීය ආයෝජකයින්ගේ විශ්වාසය අඩුවී, ශ්රී ලංකාවට නව ආයෝජන ආකර්ෂණය කිරීමේදී බාධා ඇති විය හැක. ඒ අනුව, ශ්රී ලංකාවේ ආයෝජන වාතාවරණය ද අස්ථාවර වීමේ අවදානමක් පවතී.
4. අධ්‍යාපන හා විද්‍යාත්මක හවුල් කටයුතු අඩු වීම: ඇමරිකානු රජයේ අත්හිටුවීම් නිසා, විද්‍යාත්මක පර්යේෂණ හා අධ්‍යාපන හවුල් කටයුතු ප්‍රමාද විය හැක. මෙම තත්ත්වය ශ්රී ලංකාවේ විද්‍යාත්මක හා අධ්‍යාපන ක්ෂේත්‍රවලට අහිතකර බලපෑම් ඇති කළ හැක.
5. ගෝලීය වෙළඳපොළේ අස්ථාවරතාවය: ඇමරිකානු ආර්ථිකයේ අස්ථාවරතාවයක් ඇති වුවහොත්, ගෝලීය වෙළඳපොළේ අස්ථාවරතාවයක් ඇතිවිය හැක. මෙම අස්ථාවරතාවය ශ්රී ලංකාවේ අපනයන හා ආනයන වෙළඳ කටයුතු, විශේෂයෙන්ම ඇමරිකාව සමඟ ඇති වෙළඳ සබඳතා, අහිතකර ලෙස බලපානු ඇත.
6. ප්‍රවාහන හා සංචාරක කටයුතු අඩු වීම: ඇමරිකානු රජයේ අත්හිටුවීම් නිසා, ඇමරිකානු ගුවන් සේවා හා සංචාරක කටයුතු ප්‍රමාද විය හැක. මෙම තත්ත්වය ශ්රී ලංකාවට පැමිණෙන ඇමරිකානු සංචාරකයින්ගේ සංඛ්‍යාව අඩුවීමට හේතු විය හැක.
7. අන්තර්ජාතික ආයෝජන අරමුදල් ප්‍රවාහය අඩු වීම: ඇමරිකානු ආයෝජකයින්ගේ විශ්වාසය අඩුවීම නිසා, ශ්රී ලංකාවට එන අන්තර්ජාතික ආයෝජන අරමුදල් ප්‍රවාහය අඩුවිය හැක. මෙම තත්ත්වය ශ්රී ලංකාවේ ආර්ථික වර්ධනයට බාධා ඇති කළ හැක.
8. ආර්ථික ප්‍රතිසංස්කරණ කටයුතු ප්‍රමාද වීම: ඇමරිකානු රජයේ අත්හිටුවීම් නිසා, ශ්රී ලංකාවට ලබාදෙන ආර්ථික සහයෝගිතා හා උපදෙස් ප්‍රමාද විය හැක. මෙම තත්ත්වය ශ්රී ලංකාවේ ආර්ථික ප්‍රතිසංස්කරණ කටයුතු ප්‍රමාද කිරීමට හේතු විය හැක.
ඒ අනුව, ඇමරිකානු රජයේ ක්‍රියාකාරීත්වය අත්හිටුවීමක් සිදු වුවහොත්, එය ශ්රී ලංකාවේ ආර්ථිකයට හා සමාජයට විවිධ ආකාරයෙන් අහිතකර බලපෑම් ඇති කළ හැක. එබැවින්, ශ්රී ලංකාව මෙම තත්ත්වය පිළිබඳ අවධානයෙන් සිට, අදාළ ප්‍රතිචාර ක්‍රියාමාර්ග ගත යුතුය.
Last edited:
