සල්ලි දීලා කිරි පිටි ගත්තා නම් දැන් කිරි පිටි ගන්න සල්ලි නැති වෙන්නෙ කොහොමද?

[Hyaenidae]

මමනේ ත්‍රෙඩ් එක දැම්මෙ. ආන්ඩුව ආවේ දේශිය නිශ්පාදනය වැඩි කරනවා කියලානේ. රටින් කිරිපිටි ගෙන්න ඩොලර් නැත්නම් හරි ගෙන්නෙ නෑ නම් හරි, ඊට හරියන්න හයිලන්ඩ් එක හදන්න පුලුවන්නේ. හයිලන්ඩ් එකෙන් කිරි ගන්න ඩොලර් ඕන නෑ නේ.

https://elakiri.com/threads/අපි-මෙච්චර-කල්-සල්ලි-දීල-නෙමෙයිද-ගෑස්-කිරිපිටි-අරන්-තියෙන්නේ.2002283/

ඔය ත්‍රෙඩ් එක ගැන කියන්නේ

 

[acryan]

Mokakda rupiyal achchu gahana eke theruma? Meke hatiyata rupiyal achchu gahala therumak nane

Supply and demand. Supply eka wadi wenna wenna demand eka bahinawaa value eka adu wenawa eka thama wenne

 

[Saradiyal Putha]

bump

 

[U-tag]

හොද පැහැදිලි කිරීමක්. ලංකාවේ ගොඩක් උන්ට මේක තේරෙන්නේ නැ.

මචං නවසිලන්ත doller වලින් international transaction ලංකාවේ බැංකු කරන්නේ නැ නේද? මම දන්නා විදිහට selected currencies ටිකක් විතරයි ලංකාවේ බැංකු බාවිතා කරන්නේ.

TT open කරන්නේ මේ තියන currencies වලට විතරයි නේද?
https://www.cbsl.gov.lk/en/rates-and-indicators/exchange-rates/daily-buy-and-sell-exchange-rates

 

[kevin_levin]

දිග වැඩියි කෙටියෙන් කියන්නම්.

වෙන රටවල උන්ට ලංකා රුපියල් වලින් වැඩක් නෑ. හේතුව,

#උන්ට ඒවා දීලා මෙහෙන් ගන්න දෙයක් නෑ

ඉතින් උං ඉල්ලන්නේ වැඩක් ඇති දෙයක්, උන්ගේ බඩු වෙනුවට

 

[Heshan Daminda]

හොඳට පැහැදිලි කරලා තියෙනවා. හැබැයි තව ප්‍රශ්නයක් තියෙනවා මට.

එතකොට කොහෙන්ද භෞතික මුදල් නෝට්ටු හම්බෙන්නේ අපිට. ඒ කියන්නේ ඩොලර් නෝට්ටු කොහෙන්ද හම්බෙන්නේ. අපේ සල්ලි නම් අපි අච්චු ගහනවනේ. එතකොට වෙන රටක වැඩ කරන එකෙක් සල්ලි අතේ අරන් එන්නේ නෑනේ ගොඩක් දුරට. එව්වා එහෙ අකවුන්ට් එකකින් මෙහාට ට්‍රආන්ස්ෆර් කරන එකනේ කරන්නේ. එකේදී වෙද්දී නෝට්ටු මෙහාට ඒමක් නෙමෙයිනේ. වෙන්නේ ඉලක්කම් වල සෙල්ලමක්නේ. ලංකාවේ තියෙන රුපියල් නෝට්ටු වලට සමාන ඩොලර් නෝට්ටු කොහොමද හම්බෙන්නේ? අර රත්තරන් කියනවා වගේ නැවේ එනවද ඩොලර්?

 

[olu bakka]

up

 

[U.N.C.L.E]

හොද පැහැදිලි කිරීමක්. ලංකාවේ ගොඩක් උන්ට මේක තේරෙන්නේ නැ.

මචං නවසිලන්ත doller වලින් international transaction ලංකාවේ බැංකු කරන්නේ නැ නේද? මම දන්නා විදිහට selected currencies ටිකක් විතරයි ලංකාවේ බැංකු බාවිතා කරන්නේ.

TT open කරන්නේ මේ තියන currencies වලට විතරයි නේද?
https://www.cbsl.gov.lk/en/rates-and-indicators/exchange-rates/daily-buy-and-sell-exchange-rates

ඔව්. මං පහසුවට ඔය විදියට දැම්මෙ. නැත්තන් යූ. එස්. ඩොලර්ස්. නිව්සීලන්ඩ් ඩොලර් වෙන හැටි එහෙම කියන්න ගියොත් පොස්ට් එකත් දිග වැඩියි. තේරෙන්නෙත් නැති වෙයි. මේකේ නොකියපු කතා ගොඩක් තියෙනවා. සරලව දැම්මේ අවශ්‍යය අයට තේරුම් ගන්න.

 

[olu bakka]

හොඳට පැහැදිලි කරලා තියෙනවා. හැබැයි තව ප්‍රශ්නයක් තියෙනවා මට.

එතකොට කොහෙන්ද භෞතික මුදල් නෝට්ටු හම්බෙන්නේ අපිට. ඒ කියන්නේ ඩොලර් නෝට්ටු කොහෙන්ද හම්බෙන්නේ. අපේ සල්ලි නම් අපි අච්චු ගහනවනේ. එතකොට වෙන රටක වැඩ කරන එකෙක් සල්ලි අතේ අරන් එන්නේ නෑනේ ගොඩක් දුරට. එව්වා එහෙ අකවුන්ට් එකකින් මෙහාට ට්‍රආන්ස්ෆර් කරන එකනේ කරන්නේ. එකේදී වෙද්දී නෝට්ටු මෙහාට ඒමක් නෙමෙයිනේ. වෙන්නේ ඉලක්කම් වල සෙල්ලමක්නේ. ලංකාවේ තියෙන රුපියල් නෝට්ටු වලට සමාන ඩොලර් නෝට්ටු කොහොමද හම්බෙන්නේ? අර රත්තරන් කියනවා වගේ නැවේ එනවද ඩොලර්?

මොකටද ඩොලර් නෝට්ටු? ඒවයෙන් වෑඩක් නෑ.

 

[acryan]

හොඳට පැහැදිලි කරලා තියෙනවා. හැබැයි තව ප්‍රශ්නයක් තියෙනවා මට.

එතකොට කොහෙන්ද භෞතික මුදල් නෝට්ටු හම්බෙන්නේ අපිට. ඒ කියන්නේ ඩොලර් නෝට්ටු කොහෙන්ද හම්බෙන්නේ. අපේ සල්ලි නම් අපි අච්චු ගහනවනේ. එතකොට වෙන රටක වැඩ කරන එකෙක් සල්ලි අතේ අරන් එන්නේ නෑනේ ගොඩක් දුරට. එව්වා එහෙ අකවුන්ට් එකකින් මෙහාට ට්‍රආන්ස්ෆර් කරන එකනේ කරන්නේ. එකේදී වෙද්දී නෝට්ටු මෙහාට ඒමක් නෙමෙයිනේ. වෙන්නේ ඉලක්කම් වල සෙල්ලමක්නේ. ලංකාවේ තියෙන රුපියල් නෝට්ටු වලට සමාන ඩොලර් නෝට්ටු කොහොමද හම්බෙන්නේ? අර රත්තරන් කියනවා වගේ නැවේ එනවද ඩොලර්?

Loke machan mama danna widiyata hama dollar ekama print karala naa. exact amount ekake thiyanawa

Total USD in the entire world = Printed dollars + Pegged dollars (online walata use karana, wire transfer karana, MNC business karana digital ewaa)

oya billion ganana wena CEFT, wire transfer okkoma online pegged ewa thama.

mama kiyapu de waradi thiyanawa nam kawuru hari kiyanna. math danna deya meka thama . meka gana thawa details thiyanawa athi godak

 

[olu bakka]

ඔව්. මං පහසුවට ඔය විදියට දැම්මෙ. නැත්තන් යූ. එස්. ඩොලර්ස්. නිව්සීලන්ඩ් ඩොලර් වෙන හැටි එහෙම කියන්න ගියොත් පොස්ට් එකත් දිග වැඩියි. තේරෙන්නෙත් නැති වෙයි. මේකේ නොකියපු කතා ගොඩක් තියෙනවා. සරලව දැම්මේ අවශ්‍යය අයට තේරුම් ගන්න.

කොහොමද බන් ඒ දෙක අතර හුවමාරු වෙන්නෙ? swap කරනවද?

 

[U.N.C.L.E]

හොඳට පැහැදිලි කරලා තියෙනවා. හැබැයි තව ප්‍රශ්නයක් තියෙනවා මට.

එතකොට කොහෙන්ද භෞතික මුදල් නෝට්ටු හම්බෙන්නේ අපිට. ඒ කියන්නේ ඩොලර් නෝට්ටු කොහෙන්ද හම්බෙන්නේ. අපේ සල්ලි නම් අපි අච්චු ගහනවනේ. එතකොට වෙන රටක වැඩ කරන එකෙක් සල්ලි අතේ අරන් එන්නේ නෑනේ ගොඩක් දුරට. එව්වා එහෙ අකවුන්ට් එකකින් මෙහාට ට්‍රආන්ස්ෆර් කරන එකනේ කරන්නේ. එකේදී වෙද්දී නෝට්ටු මෙහාට ඒමක් නෙමෙයිනේ. වෙන්නේ ඉලක්කම් වල සෙල්ලමක්නේ. ලංකාවේ තියෙන රුපියල් නෝට්ටු වලට සමාන ඩොලර් නෝට්ටු කොහොමද හම්බෙන්නේ? අර රත්තරන් කියනවා වගේ නැවේ එනවද ඩොලර්?

ඇත්තටම ඩොලර් නෝට්ටු නැවකින් ලංකාවට ආපු කාලෙකුත් තිබ්බා. පසු කාලීනව ගුවන් යානා වලිනුත් ඇවිත් තියෙනවා. දැන්නම් එන්නෙ නැති තරම්. ඕක සිද්ද වෙන්නෙ මෙහෙමයි. ලංකාවෙන් භාණ්ඩ මිළදි ගන්නවානෙ පිට රටවල් වලින්. උදහරණෙකට කිරිපිටිම ගම්මු. කිරි පිටි ගන්නෙ නවසීලන්තෙන්. ලංකාව තිරිඟු පිටි ගන්නෙ ඇමෙරිකාවෙන්. ලංකාවෙ නිමි ඇදුම් යන්නෙ ජර්මනියට. ලංකාවේ තේ යන්නෙ රුසියාවට. දැන් සිද්ධවෙන්නෙ මේකයි. මේ සියළු ගනු දෙනු එකවර අවසන් කරනවා.

ලංකාව තේ රුසියාවට ආදායම ඇ.ඩො. 1000
ලංකාව නිමි ඇදුම් ජර්මනියට ආදායම ඇ.ඩො. 1000
ලංකාව කිරිපිටි නවසීලන්තෙන් වියදම ඇ.ඩො. 500
ලංකාව ඇමෙරිකාවෙන් තිරිගු පිටි වියදම ඇ.ඩො. 750

දැන් සිද්ද වෙන්නෙ රුසියාව ලංකාවට ඇ.ඩො. 1000ක් ගෙවනවා කිව්වට ගෙවන්නෙ ඇ.ඩො. 500යි.
රුසියාව ඉතුරු ඇ.ඩො 500 නවසීලන්තෙට කෙලින්ම යවනවා. (ඒකත් යන්නෙ නෑ. රුසියාවයි නව්සීලන්තෙයි අතරෙ තියෙන ගනු දෙනු වලට හිලවු වෙනවා.)
ජර්මනියෙන් ඇ.ඩො.1000ක් එන්න තිබ්බට ජර්මනිය ගෙවන්නෙ ඇ.ඩො. 250යි.
ජර්මනිය ඉතුරු ඇ.ඩො. 750 කෙලින්ම ඇමෙරිකාවට යවනවා.

දැණ් ලංකාවට එන්න තියෙන්නෙ ඇමෙර්කානු ඩොලර් 750යි. ඔය 750 ලංකාවට එවන්නෙ නෑ. කෙලින්ම දානවා ලෝක බැංකු සංචිතයට හෝ ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදලේ සංචිතවලට. නැත්තන් කෙලින්ම ලංකාව අරගෙන තියෙන ණය වලට හිලවු වෙන්න කෙලින්ම ණය අරගෙන තියෙන රටවල් වලට යවනවා. දැන් ජාත්‍යන්තර මූල්‍යාරමුදලේ සංචිත ප්‍රමාණය වැඩි වෙනකොට ඔවුන් ලංකාවේ මූල්‍ය ස්ථාවරත්වය හොදයි කියලා සහතික කරනවා. ලෝක බැංකුවත් එහෙමයි.
හැබැ‍යි ලංකාවට යම් විදේශ මුදල් ප්‍රමාණයක් අවශ්‍යයි. හිතන්න කවුරු හරි රට යන්න ඇවිල්ලා ගුවන් තොටුපොලේදී රුපියල් දීලා ඩොලර් ඉල්ලනවා. එතකොට දෙන්න ඩොලර් තියෙන්න ඕනේ. ඔන්න ඔය ඩොලර් තමයි ලංකාවට සුද්දො ආවාම වියදම් කරපු ඩොලර් එහෙම බැංකුවලට එකතු කරගෙන ඉදලා ආපහු දෙන්නෙ.

ලෝක බැංකුවේ වගේම ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදලෙත් ලංකාව පවත්වාගෙන විදේශ සංචිත වල ඩොලර්, යූරෝ, ස්ටර්ලින් පවුම්, යෙන් යුවාන් වගේම ඩිනාර් තුත් තියෙනවා. ඊට අමතරව වෙනම රන් සංචිතයක් පවත්වාගෙන යනවා. මේ සියළුම සංචිත වල තියෙන මුදල් නැවත ලංකාවට ඉල්ලන්න පුළුවන්. එහෙම ඉල්ලුවොත් තමයි ඔය නැව් කතන්දරේ එන්නෙ. දැන් නම් නැවෙන් එන් නෑ. ගුවන් යානෙකින් ගෙනල්ලා ගුවන් තොටුපොලේදී භාරගන්නවා අධි ආරක්ශාවක් යටතේ.
ගුවන් යානෙකින් උනත් ගේන්න ඔය තරම් බිලියන ගානක ඩොලර් ලංකාවට අවශ්‍යය නෑ. මොකද ඩොලර් අවශ්‍ය වෙන්නේ රටින් පිට වෙනකොට අරන් යන්න අවශ්‍යය නම් විතරයි. අනික ලංකාවේ ණය සහ වියදම් වලට ගෙවපුවාම ගේන්න තරම් දෙයකුත් නෑ.

 

[RaVa]

මේක ලියන්නෙ අපේ කිරියේ මලයෙක් දාපු පොස්ට් එකක් නිසාමයි. ඇත්තටම ආර්ථික විද්‍යාව ගැන පොඩි දැණුමක්වත් තියෙන කෙනෙකුට මේ පෝස්ට් එකෙ කියවන්න දෙයක් නැති වෙයි. ඒත් ලංකාවේ ගොඩක් මිනිස්සුන්ගේ ආර්ථික විද්‍යා දැනුම අපේ මල්ලිට නොදෙවෙනියි. ඌ වැඩේ දන්නෑ කියලා ඌට බැනල නිකන් ඉන්නවට වඩා හොදයි මේක කියලා දෙන එක කියලා හිතුවා.

අපේ මලයා අපූරු තර්කයක් ගේනවා. "අපි මෙච්චර කල් සල්ලි දීලා කිරි පිටි ගත්තා නම් දැන් කිරි පිටි ගන්න සල්ලි නැති වෙන්නෙ කොහොමද? අපි සල්ලි ගෙව්වා නම් අපිට කිරි පිටි ලැබෙන්න ඕනේ." ඕක තමයි තර්කේ. දැන් මේක කියවපුවම තේරෙන්නේ අපේ සල්ලි හොරකමක් වෙලා තියෙනවා වගේ.

ඇත්ත කතාව මේකයි. අපි කිරිපිටි ගේන්නේ පිට රටින්. කොටින්ම නවසීලන්තෙන්. නවසීලන්තෙන් කිරි පිටි ගෙනල්ලා ලංකාවේ කඩවල් වල තියෙනවා. අපි කඩේට ගිහින් අපේ අතේ තියෙන සල්ලි මුදලාලිට දීලා කිරිපිටි පැකට් එකක් ගෙදර ගෙනල්ලා බොනවා. එතකොට අපි දීපු සල්ලි වලට මොක්ද වෙන්නේ? මුදලාලි අපෙන් ගත්ත සල්ලි යවනවා කිරිපිටි ගෙනල්ලා බෙදා හරින සමාගමට. ඒ සල්ලි ලැබුනම සමාගමෙන් තව කිරි පිටි තොගයක් මුදලාලිට දෙනවා විකුණන්න. ඕක දිගටම චක්‍රයක් වගේ සිද්ද වෙනවා. ඔය ටික පැහැදිලි ඇති.

දැන් ප්‍රශ්නේ මුදලාලි සමාගමට දීපු සල්ලි වලට මොකද උනේ? සමාගමෙන් මුදලාලිගේ සල්ලි ලැබුන ගමන් බැංකුවට දානවා සමාගමේ බැංකු එකවුන්ට් එකට. දැන් සමාගමේ බැංකු එකවුන්ට් එකේ සල්ලි තියෙනවා. හැබැයි සමාගමේ කිරි පිටි එන්නෙ පිට රටින්. එතකොට අර බැංකුවට දාපු සල්ලි ටික සල්ලි ටික ආයි පිට රටට යවන්න ඕනේ. නැත්තන් පිට රට සමාගමෙන් ලංකාවේ සමාගමට කිරිපිටි එවන්න් එවන්නෙ නෑ. ලංකාවේ සමාගම බැංකුවට කියනවා පිට රට සමාගමේ පිට රට තියෙන බැංකු ගිණුමට සල්ලි දාන්න කියලා. එතකොට ලංකාවේ සමාගමේ බැංකු ගිණුමෙන් සල්ලි අඩු වෙලා පිටරට සමාගමේ බැංකු ගිණුමට සල්ලි එකතු වෙන්න ඕනේ.

ඔන්න ඔතෙන්දි පොඩි ප්‍රශ්නයක් එනවා. ලංකාවේ සමාගමේ බැංකු එකවුන්ට් එකේ තියෙන්නෙ රුපියල්. නවසීලන්තෙ සමාගමට රුපියල් වලින් වැඩක් නෑ. ඒ ගොල්ලන්ට ඕනේ නවසීලන්ත ඩොලර්. මොකද කිරිපිටි හදන්න සමාගමේ වැඩකරන මිනිස්සුන්ට රුපියල් වලින් පඩි දෙන්න බෑනේ. ඒ මිනිස්සුන්ට ගෙවන්න ඕනේ නවසීලන්ත ඩොලර් වලින්. ඉතින් නවසීලන්ත සමගම ලංකවේ සමගමට කියනවා ඒ ගොල්ලන්ට නවසීලන්ත ඩොලර් වලින් ගෙවීම් කරන්න කියලා.

දැන් මොකදෑ කොරන්නේ. ලංකාවෙ සමාගම කඩේ බඩු විකුණන මුදලාලිගෙන් නවසීලන්ත ඩොලර් ඉල්ලන්නයෑ. මුදලාලිට ඩොලර් ලැබෙන්නෙ අපි ඩොලර් දුන්නොත්. අපි ගාවත් ඩොලර් නෑනෙ. දැන් ලංකවේ සමගම කියනවා බැංකුවට මේ ශ්‍රී ලංකා රුපියල් ටික අරගෙන නවසීලන්ත සමාගමට නවසීලන්ත ඩොලර් වලින් ගෙවීම් කරන්න කියලා.

බැංකුව කරන්නෙ අර රුපියල් ටික අරගෙන තමන් ගාව තියෙන නවසීලන්ත ඩොලර් ටිකකින් අර කියපු ගාන නවසීලන්ත සමාගමට ගෙවන එක. ඒ මුදල් ලැබුනු ගමන් නවසීලන්ත සමාගම තවත් කිරිපිටි තොගයක් ලංකාවේ සමාගමට එවනවා විකුණගන්න කියලා. ඕකත් චක්‍රයක් වගේ දිගටම් සිද්ධ වෙනව.

දැන් ලංකාවේ රුපියල් ටිකට මොකද උනේ? රුපියල් ටික බැංකුවේනේ. (මතකයි නේ ) බැංකුව රුපියල් ටික නිකන් තියන් ඉන්නෑ. ඒ රුපියල් ටික යවනවා ශ්‍රී ලංකා මහ බැංකුවට. ඒ යවලා මහ බැංකුවෙන් ඉල්ලනවා තව නවසීලන්ත ඩොලර් ටිකක්. මහ බැංකුව කරන්නෙ විදේශ විනිමය අනුපාතය අනුව මහ බැංකුවේ තියෙන නවසීලන්ත ඩොලර් අර බැංකුවට එවන එක. දැන් රුපියල් ටික මහ බැංකුවේ.

මහ බැංකුව රුපියල් ටික තියාගෙන හිටියට වැඩක් වෙනවද පිංවතුනි? අප්පච්චියේ ඔව්. ඕවයින් තමයි රාජ්‍යය සේවකයින්ගේ වැටුප්, විශ්‍රාමික වැටුප්,සමෘද්ධි සහනාධාර ඇතුළු අටෝ රාශියකට ගෙවීම් කරන්නෙ. මේ ගෙවීම් කරන්න නම් මහබැංකුවේ සල්ලි ටික යන්න ඕනේ රාජ්‍ය භාණ්ඩාගාරයට. රාජ්‍ය භාණ්ඩාගාරය තමයි ඔය සල්ලි ටික විවිධ ආකාර වලට බෙදලා දෙන්නෙ. එහෙම බෙදන විදිය කලින් කියනවට තමයි අයවැය කියවනවා කියලා කියන්නෙ. ( අයවැයේ තව ගොඩක් දේවල් අඩංගුයි )

දැන් තව ප්‍රශ්නයක් එනවා. මහ බැංකුවට කොහෙන්ද නවසීලන්ත ඩොලර්? ලොකේ කිසිම රටකට වෙනත් රටක මුදල් අච්චු ගහන්න බෑ. ඒ නිසා මහ බැංකුව රුපියල් අච්චු ගැහුවට නවසීලන්ත ඩොලර් අච්චු ගහන්න බෑ. හබැ‍යි ලංකාවේ කිරිපිටි සමාගම පිට රටට ගෙවීම් කරන්න ඕනේ ඩොලර් වලින්. ඒ ඩොලර් ගන්න බැංකුවට කියපුවම බැංකුව ඩොලර් ඉල්ලන්නෙ මහ බැංකුවෙන්.

මහ බැංකුවට ඩොලර් එන විදි කීපයක් තියෙනවා. එකක් තමයි ඩොලර් වලින් ණය ගැනීම. තවත් එකක් තමයි පිටරකින් ආයෝජකයෙක් ගෙන්වා ගැනීම. ඔය මහා පරිමාණ හෝටල් ව්‍යාපෘති, කර්මාන්ත ශාලා, අධිවේගී මාර්ග, වරාය, ගුවන් තොටුපලවල් ඇතුළු ගොඩක් දේ ලංකාවට එන්නේ ඔය විදියට තමයි. ඕවා ලංකාවට ගෙන්න ගන්න රජයෙන් විවිධ සහනාධාර දෙනවා. අවුරුදු ගානක් බදු වලින් නිදහස් කිරිම, අදාල ව්‍යාපෘතියෙන් එන ආදායමෙන් ප්‍රතිශතයක් එම රටට නැවත ගෙවීම, ව්‍යාපෘතියේ අයිතියෙන් ප්‍රතිශතයක් ඔවුන්ටම පැවරීම වගේ දේවල් සිද්ධ වෙන්නෙ ඔය අනුව තමා. ලංකාවට ඩොලර් එන තවත් විදියක් තමයි ආධාර වශයෙන්. ඔය කවුරු හරි රටක දුක හිතිලා ලංකාවට ආධරයක් කරන්න පුළුවන් ඩොලර් වලින්. හැබයි ඒ ඩොලර් ටික ආයෝජනය කරන්න සිද්ධ වෙනවා. ඔය බී.එම්.අයි.සී.එච් වගේ ඒවා එහෙම ආධාර වලින් ලැබිච්චා තමයි.

තවත් ඩොලර් එන විදියක් තමයි ලංකවේ මිනිස්සු පිටරට ගිහින් හම්බ කරලා මුදල් නැවත ලංකාවට එවීම. ඒ මිනිස්සු ඩොලර් ටිකක් ලංකාවට දැම්මම ලංකාව කරන්නෙ ඩොලර් ටික තියාගෙන ඊට අදාල රුපියල් අගය ඒ අයගේ පවුල්වල සාමාජිකයන්ට ලබා දෙන එක. ඒ වගේම සංචාරක ක්ශේත්‍රයෙන්තුත් ලංකාවට ඩොලර් එනවා. සුද්දො ලංකවට එනවට ගෙවන්නෙ ඩොලර් වලින්. ඒ වගේම ලංකාවෙදි වියදම් කරන්නෙත් ඩොලර්. ඔය වියදම් කරන ඩොලර් ලංකාවෙදි පවිච්චි කරන්න බැරි නිසා බැංකුවකට ගිහින් මාරු කරගන්න ඕනේ. එහෙම මාරු කරපු ගමන් ඩොලර් ටික බැංකුවට යනවා. ගොඩක් රටවල් විදේශ මුදල් ලබා ගන්න උත්සහ කරන්නෙ අපනයන හරහා. ඔය කිරිපිටි වැඩේ එහෙම එකක් තමා. ලංකාවෙනුත් අපනයන සිද්ධවෙනවා. කුරුඳු, නිමි ඇදුම් වගේ ඒවා. ඒවයි ආදයම් එන්නේ ඩොලර් වලින්. ලංකවට ඩොලර් ලැබෙන තවත් ක්‍රමයක් තමයි සේවා සැපයීම. ඔය වරායට එන නැවක් තියෙන බඩු ටික බාලා, වෙන නැවකින් ගෙනාපු බඩු ටිකක් පටවලා නැවට තෙල් ටිකක්, කෑම ටිකක් සපයලා අපිට ඩොලර් ගන්න පුළුවන්. ගුවන් තොටුපලෙත් ඔය ටිකම වෙනවා.

දැන් තේරෙනවානෙ ලංකවට ඩොලර් එන විදිය ගැන. ඔය එන ඩොලර් තමයි ආයි රවුමක් ගහලා ලංකාව සිදු කරන ආනයන වලට ගෙවීම් වශයෙන් නැවත පිටරට වලට යන්නෙ. ( කිරිපිටි වලට ගෙවීම වගේ ).

දැණ් කොතනද ප්‍රශ්නේ උනේ? කිරිපිටි වලට ගෙවන්න ඩොලර් නෑ. බැංකුවෙත් නෑ. මහ බැංකුවෙත් නෑ. ඇ‍යි අපිට ආපු ඩොලර්? අපිට ආපු ඩොලර් වලින් විශාලම ප්‍රමාණයක් එන්නෙ විදෙස් ශ්‍රමිකයන්ගෙන්. හැබැ‍යි කොරෝනා ආරම්භයත් එක්කම අපේ විදෙස් ශ්‍රමිකයන් ආපහු ලංකාවට ආවා. ආයි රට යන්න බැළුවත් ගොඩ දෙනෙක්ට යන්න බැරි උනා ඒ රටවල් වහලා නිසා. දැන් ඒ අය ලංකාවේ. එතකොට අපනයන වලින්? අවුරුදු නෙවෙයි, දශක ගනනාවක් පෙන්නලා දීලා තියෙනවා අපේ අපනයන වල ආදායම ඉතා අඩුයි ආනයන වියදමට වඩා කියලා. හැබැ‍යි තාම අපනයන වලින් ලැබෙන අදායම වැඩි වෙලා නෑ. විශේෂයෙන් යුරෝපා සංගමය විසින් පනවන්න උත්සහා කරන ජී.එස්.පී. තහනම වගේ ඒවා නිසා ඒ අදායම තවත් අඩුවෙයි. ඒ වගේම කොරෝනා නිසා ගොඩක් රටවල් වල ආනයන නවත්තලා තියෙන්නෙ. ඉතින් අපේ අපනයන සම්පූර්ණයෙන්ම වගේ නැවතිලයි මේ වෙලාවේ තියෙන්නෙ. කොරෝනා වලින්ම හොදටම වැදුනේ සංචරක ක්ශේත්‍රයට. 2019 බෝම්බ ප්‍රහාරෙන් වැටිලා හිටපු සංචාරක ක්ශේත්‍රය කොරෝනා වලින් නැත්තටම නැති උනා කිව්වොත් හරි. ඉතින් ඩොලර් එන්න් පුළුවන් ණය විදියට හරි, අධාර විදියට හරි ආයෝජන විදියට හරි විතරයි. මේ වෙන කොට ලංකාව ගත්ත ණය ගෙවන්න පුළුවන් වෙයිද කියන ප්‍රශ්නෙ තියෙනවා. ඒ නිසා කවුරුවත් අලුතින් ණයක් දෙන්න කැමැති නැහැ. අනිත් අතට ගනිපු ණය ගෙවන්නත් අතේ තියෙන ඩොලර් ටික වියදම් කරන්න වෙනවා. ලෝකේම ආර්ථිකය කඩන් වැටිලා තියෙන වෙලාවක අපිට ආධාරයක් ලැබෙයි කියලා හිතන්නත් අමාරුයි. ආයෝජනත් මේ වෙනකොට ගොඩක් අඩු වෙලා තියෙන්නෙ. තිබුන ආයෝජනත් බොහෝමයක් කොරෝනා මුල් කාලයේදීම ලංකාවෙන් ඉවත් වුනා. දැන් රජය රට වහන්නෙ නැතුව තියාගෙන ඉන්නෙ මොකෙක් හරි ආයෝජකයෙක් ලංකාවට ආවොත් කියලා සහ දැනට ඇවිල්ලා ඉන්න ආයෝජකයෝ රදවා තබා ගන්න.

ඉතින් ලංකවට ඩොලර් නෑ. ඩොලර් නැතුව කිරිපිටි නෑ.

මං හිතනවා වැඩේ තේරෙන්න ඇති කියලා.

Mcn. Me winimaya anupatha, rupiyale agaya wenas wena hatith poddak pahadili karapanko

 

[Heshan Daminda]

ඇත්තටම ඩොලර් නෝට්ටු නැවකින් ලංකාවට ආපු කාලෙකුත් තිබ්බා. පසු කාලීනව ගුවන් යානා වලිනුත් ඇවිත් තියෙනවා. දැන්නම් එන්නෙ නැති තරම්. ඕක සිද්ද වෙන්නෙ මෙහෙමයි. ලංකාවෙන් භාණ්ඩ මිළදි ගන්නවානෙ පිට රටවල් වලින්. උදහරණෙකට කිරිපිටිම ගම්මු. කිරි පිටි ගන්නෙ නවසීලන්තෙන්. ලංකාව තිරිඟු පිටි ගන්නෙ ඇමෙරිකාවෙන්. ලංකාවෙ නිමි ඇදුම් යන්නෙ ජර්මනියට. ලංකාවේ තේ යන්නෙ රුසියාවට. දැන් සිද්ධවෙන්නෙ මේකයි. මේ සියළු ගනු දෙනු එකවර අවසන් කරනවා.

ලංකාව තේ රුසියාවට ආදායම ඇ.ඩො. 1000
ලංකාව නිමි ඇදුම් ජර්මනියට ආදායම ඇ.ඩො. 1000
ලංකාව කිරිපිටි නවසීලන්තෙන් වියදම ඇ.ඩො. 500
ලංකාව ඇමෙරිකාවෙන් තිරිගු පිටි වියදම ඇ.ඩො. 750

දැන් සිද්ද වෙන්නෙ රුසියාව ලංකාවට ඇ.ඩො. 1000ක් ගෙවනවා කිව්වට ගෙවන්නෙ ඇ.ඩො. 500යි.
රුසියාව ඉතුරු ඇ.ඩො 500 නවසීලන්තෙට කෙලින්ම යවනවා. (ඒකත් යන්නෙ නෑ. රුසියාවයි නව්සීලන්තෙයි අතරෙ තියෙන ගනු දෙනු වලට හිලවු වෙනවා.)
ජර්මනියෙන් ඇ.ඩො.1000ක් එන්න තිබ්බට ජර්මනිය ගෙවන්නෙ ඇ.ඩො. 250යි.
ජර්මනිය ඉතුරු ඇ.ඩො. 750 කෙලින්ම ඇමෙරිකාවට යවනවා.

දැණ් ලංකාවට එන්න තියෙන්නෙ ඇමෙර්කානු ඩොලර් 750යි. ඔය 750 ලංකාවට එවන්නෙ නෑ. කෙලින්ම දානවා ලෝක බැංකු සංචිතයට හෝ ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදලේ සංචිතවලට. නැත්තන් කෙලින්ම ලංකාව අරගෙන තියෙන ණය වලට හිලවු වෙන්න කෙලින්ම ණය අරගෙන තියෙන රටවල් වලට යවනවා. දැන් ජාත්‍යන්තර මූල්‍යාරමුදලේ සංචිත ප්‍රමාණය වැඩි වෙනකොට ඔවුන් ලංකාවේ මූල්‍ය ස්ථාවරත්වය හොදයි කියලා සහතික කරනවා. ලෝක බැංකුවත් එහෙමයි.
හැබැ‍යි ලංකාවට යම් විදේශ මුදල් ප්‍රමාණයක් අවශ්‍යයි. හිතන්න කවුරු හරි රට යන්න ඇවිල්ලා ගුවන් තොටුපොලේදී රුපියල් දීලා ඩොලර් ඉල්ලනවා. එතකොට දෙන්න ඩොලර් තියෙන්න ඕනේ. ඔන්න ඔය ඩොලර් තමයි ලංකාවට සුද්දො ආවාම වියදම් කරපු ඩොලර් එහෙම බැංකුවලට එකතු කරගෙන ඉදලා ආපහු දෙන්නෙ.

ලෝක බැංකුවේ වගේම ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදලෙත් ලංකාව පවත්වාගෙන විදේශ සංචිත වල ඩොලර්, යූරෝ, ස්ටර්ලින් පවුම්, යෙන් යුවාන් වගේම ඩිනාර් තුත් තියෙනවා. ඊට අමතරව වෙනම රන් සංචිතයක් පවත්වාගෙන යනවා. මේ සියළුම සංචිත වල තියෙන මුදල් නැවත ලංකාවට ඉල්ලන්න පුළුවන්. එහෙම ඉල්ලුවොත් තමයි ඔය නැව් කතන්දරේ එන්නෙ. දැන් නම් නැවෙන් එන් නෑ. ගුවන් යානෙකින් ගෙනල්ලා ගුවන් තොටුපොලේදී භාරගන්නවා අධි ආරක්ශාවක් යටතේ.
ගුවන් යානෙකින් උනත් ගේන්න ඔය තරම් බිලියන ගානක ඩොලර් ලංකාවට අවශ්‍යය නෑ. මොකද ඩොලර් අවශ්‍ය වෙන්නේ රටින් පිට වෙනකොට අරන් යන්න අවශ්‍යය නම් විතරයි. අනික ලංකාවේ ණය සහ වියදම් වලට ගෙවපුවාම ගේන්න තරම් දෙයකුත් නෑ.

සෑහෙන්න වටිනවා.. ලොකු ප්‍රශ්නයක් විසඳුනා..

 

[olu bakka]

ඇත්තටම ඩොලර් නෝට්ටු නැවකින් ලංකාවට ආපු කාලෙකුත් තිබ්බා. පසු කාලීනව ගුවන් යානා වලිනුත් ඇවිත් තියෙනවා. දැන්නම් එන්නෙ නැති තරම්. ඕක සිද්ද වෙන්නෙ මෙහෙමයි. ලංකාවෙන් භාණ්ඩ මිළදි ගන්නවානෙ පිට රටවල් වලින්. උදහරණෙකට කිරිපිටිම ගම්මු. කිරි පිටි ගන්නෙ නවසීලන්තෙන්. ලංකාව තිරිඟු පිටි ගන්නෙ ඇමෙරිකාවෙන්. ලංකාවෙ නිමි ඇදුම් යන්නෙ ජර්මනියට. ලංකාවේ තේ යන්නෙ රුසියාවට. දැන් සිද්ධවෙන්නෙ මේකයි. මේ සියළු ගනු දෙනු එකවර අවසන් කරනවා.

ලංකාව තේ රුසියාවට ආදායම ඇ.ඩො. 1000
ලංකාව නිමි ඇදුම් ජර්මනියට ආදායම ඇ.ඩො. 1000
ලංකාව කිරිපිටි නවසීලන්තෙන් වියදම ඇ.ඩො. 500
ලංකාව ඇමෙරිකාවෙන් තිරිගු පිටි වියදම ඇ.ඩො. 750

දැන් සිද්ද වෙන්නෙ රුසියාව ලංකාවට ඇ.ඩො. 1000ක් ගෙවනවා කිව්වට ගෙවන්නෙ ඇ.ඩො. 500යි.
රුසියාව ඉතුරු ඇ.ඩො 500 නවසීලන්තෙට කෙලින්ම යවනවා. (ඒකත් යන්නෙ නෑ. රුසියාවයි නව්සීලන්තෙයි අතරෙ තියෙන ගනු දෙනු වලට හිලවු වෙනවා.)
ජර්මනියෙන් ඇ.ඩො.1000ක් එන්න තිබ්බට ජර්මනිය ගෙවන්නෙ ඇ.ඩො. 250යි.
ජර්මනිය ඉතුරු ඇ.ඩො. 750 කෙලින්ම ඇමෙරිකාවට යවනවා.

දැණ් ලංකාවට එන්න තියෙන්නෙ ඇමෙර්කානු ඩොලර් 750යි. ඔය 750 ලංකාවට එවන්නෙ නෑ. කෙලින්ම දානවා ලෝක බැංකු සංචිතයට හෝ ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදලේ සංචිතවලට. නැත්තන් කෙලින්ම ලංකාව අරගෙන තියෙන ණය වලට හිලවු වෙන්න කෙලින්ම ණය අරගෙන තියෙන රටවල් වලට යවනවා. දැන් ජාත්‍යන්තර මූල්‍යාරමුදලේ සංචිත ප්‍රමාණය වැඩි වෙනකොට ඔවුන් ලංකාවේ මූල්‍ය ස්ථාවරත්වය හොදයි කියලා සහතික කරනවා. ලෝක බැංකුවත් එහෙමයි.
හැබැ‍යි ලංකාවට යම් විදේශ මුදල් ප්‍රමාණයක් අවශ්‍යයි. හිතන්න කවුරු හරි රට යන්න ඇවිල්ලා ගුවන් තොටුපොලේදී රුපියල් දීලා ඩොලර් ඉල්ලනවා. එතකොට දෙන්න ඩොලර් තියෙන්න ඕනේ. ඔන්න ඔය ඩොලර් තමයි ලංකාවට සුද්දො ආවාම වියදම් කරපු ඩොලර් එහෙම බැංකුවලට එකතු කරගෙන ඉදලා ආපහු දෙන්නෙ.

ලෝක බැංකුවේ වගේම ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදලෙත් ලංකාව පවත්වාගෙන විදේශ සංචිත වල ඩොලර්, යූරෝ, ස්ටර්ලින් පවුම්, යෙන් යුවාන් වගේම ඩිනාර් තුත් තියෙනවා. ඊට අමතරව වෙනම රන් සංචිතයක් පවත්වාගෙන යනවා. මේ සියළුම සංචිත වල තියෙන මුදල් නැවත ලංකාවට ඉල්ලන්න පුළුවන්. එහෙම ඉල්ලුවොත් තමයි ඔය නැව් කතන්දරේ එන්නෙ. දැන් නම් නැවෙන් එන් නෑ. ගුවන් යානෙකින් ගෙනල්ලා ගුවන් තොටුපොලේදී භාරගන්නවා අධි ආරක්ශාවක් යටතේ.
ගුවන් යානෙකින් උනත් ගේන්න ඔය තරම් බිලියන ගානක ඩොලර් ලංකාවට අවශ්‍යය නෑ. මොකද ඩොලර් අවශ්‍ය වෙන්නේ රටින් පිට වෙනකොට අරන් යන්න අවශ්‍යය නම් විතරයි. අනික ලංකාවේ ණය සහ වියදම් වලට ගෙවපුවාම ගේන්න තරම් දෙයකුත් නෑ.

කොහොමත් බන් රට ඇතුලෙ circulate වෙන මුදල් නෝට්ටු එහෙම පිටට යවන කතන්දරයක් නෑනෙ. නාම මාත්‍රිකව විතරයි නේද ඕවා යවන්නෙ? අපි හිතමු IMF එකට යවනව කියල ලංකාවට හම්බෙන්න ඕනෙ ඩොලර්. ඒත් එතනදිත් නෝට්ටු යැවිල්ලක් නෑ නේද?

 

[U.N.C.L.E]

කොහොමත් බන් රට ඇතුලෙ circulate වෙන මුදල් නෝට්ටු එහෙම පිටට යවන කතන්දරයක් නෑනෙ. නාම මාත්‍රිකව විතරයි නේද ඕවා යවන්නෙ? අපි හිතමු IMF එකට යවනව කියල ලංකාවට හම්බෙන්න ඕනෙ ඩොලර්. ඒත් එතනදිත් නෝට්ටු යැවිල්ලක් නෑ නේද?

රට ඇතුලට ආපු නෝට්ටු ගොඩක් එකතු වෙලා තියේ නම් විතරයි එහෙම යවන්නෙ. කලින් මහත්මයෙක් කියලා තිබ්බා වගේ නාම මාත්‍රික මුදල් තමයි බහුතරයක් ජාත්‍යන්තර ගනු දෙනු වලදි හුවමාරු වෙන්නෙ. ඇත්තටම යන්නෙ නැහැ. හැබැ‍යි ගියා කියලා අපිට පෙන්වනවා. අපේ එකවුන්ට වල හරි ගනු දෙනු වලදි හරි නාම මාත්‍රික මුදල් තමයි තියෙන්නෙ. මේ කියන්නෙ මිලියන සහ බිලියන ගනනින් සිදුවන ගනු දෙනු.

 

[olu bakka]

රට ඇතුලට ආපු නෝට්ටු ගොඩක් එකතු වෙලා තියේ නම් විතරයි එහෙම යවන්නෙ. කලින් මහත්මයෙක් කියලා තිබ්බා වගේ නාම මාත්‍රික මුදල් තමයි බහුතරයක් ජාත්‍යන්තර ගනු දෙනු වලදි හුවමාරු වෙන්නෙ. ඇත්තටම යන්නෙ නැහැ. හැබැ‍යි ගියා කියලා අපිට පෙන්වනවා. අපේ එකවුන්ට වල හරි ගනු දෙනු වලදි හරි නාම මාත්‍රික මුදල් තමයි තියෙන්නෙ. මේ කියන්නෙ මිලියන සහ බිලියන ගනනින් සිදුවන ගනු දෙනු.

Thank you bro

 

[Wctok]

මේක ලියන්නෙ අපේ කිරියේ මලයෙක් දාපු පොස්ට් එකක් නිසාමයි. ඇත්තටම ආර්ථික විද්‍යාව ගැන පොඩි දැණුමක්වත් තියෙන කෙනෙකුට මේ පෝස්ට් එකෙ කියවන්න දෙයක් නැති වෙයි. ඒත් ලංකාවේ ගොඩක් මිනිස්සුන්ගේ ආර්ථික විද්‍යා දැනුම අපේ මල්ලිට නොදෙවෙනියි. ඌ වැඩේ දන්නෑ කියලා ඌට බැනල නිකන් ඉන්නවට වඩා හොදයි මේක කියලා දෙන එක කියලා හිතුවා.

අපේ මලයා අපූරු තර්කයක් ගේනවා. "අපි මෙච්චර කල් සල්ලි දීලා කිරි පිටි ගත්තා නම් දැන් කිරි පිටි ගන්න සල්ලි නැති වෙන්නෙ කොහොමද? අපි සල්ලි ගෙව්වා නම් අපිට කිරි පිටි ලැබෙන්න ඕනේ." ඕක තමයි තර්කේ. දැන් මේක කියවපුවම තේරෙන්නේ අපේ සල්ලි හොරකමක් වෙලා තියෙනවා වගේ.

ඇත්ත කතාව මේකයි. අපි කිරිපිටි ගේන්නේ පිට රටින්. කොටින්ම නවසීලන්තෙන්. නවසීලන්තෙන් කිරි පිටි ගෙනල්ලා ලංකාවේ කඩවල් වල තියෙනවා. අපි කඩේට ගිහින් අපේ අතේ තියෙන සල්ලි මුදලාලිට දීලා කිරිපිටි පැකට් එකක් ගෙදර ගෙනල්ලා බොනවා. එතකොට අපි දීපු සල්ලි වලට මොක්ද වෙන්නේ? මුදලාලි අපෙන් ගත්ත සල්ලි යවනවා කිරිපිටි ගෙනල්ලා බෙදා හරින සමාගමට. ඒ සල්ලි ලැබුනම සමාගමෙන් තව කිරි පිටි තොගයක් මුදලාලිට දෙනවා විකුණන්න. ඕක දිගටම චක්‍රයක් වගේ සිද්ද වෙනවා. ඔය ටික පැහැදිලි ඇති.

දැන් ප්‍රශ්නේ මුදලාලි සමාගමට දීපු සල්ලි වලට මොකද උනේ? සමාගමෙන් මුදලාලිගේ සල්ලි ලැබුන ගමන් බැංකුවට දානවා සමාගමේ බැංකු එකවුන්ට් එකට. දැන් සමාගමේ බැංකු එකවුන්ට් එකේ සල්ලි තියෙනවා. හැබැයි සමාගමේ කිරි පිටි එන්නෙ පිට රටින්. එතකොට අර බැංකුවට දාපු සල්ලි ටික සල්ලි ටික ආයි පිට රටට යවන්න ඕනේ. නැත්තන් පිට රට සමාගමෙන් ලංකාවේ සමාගමට කිරිපිටි එවන්න් එවන්නෙ නෑ. ලංකාවේ සමාගම බැංකුවට කියනවා පිට රට සමාගමේ පිට රට තියෙන බැංකු ගිණුමට සල්ලි දාන්න කියලා. එතකොට ලංකාවේ සමාගමේ බැංකු ගිණුමෙන් සල්ලි අඩු වෙලා පිටරට සමාගමේ බැංකු ගිණුමට සල්ලි එකතු වෙන්න ඕනේ.

ඔන්න ඔතෙන්දි පොඩි ප්‍රශ්නයක් එනවා. ලංකාවේ සමාගමේ බැංකු එකවුන්ට් එකේ තියෙන්නෙ රුපියල්. නවසීලන්තෙ සමාගමට රුපියල් වලින් වැඩක් නෑ. ඒ ගොල්ලන්ට ඕනේ නවසීලන්ත ඩොලර්. මොකද කිරිපිටි හදන්න සමාගමේ වැඩකරන මිනිස්සුන්ට රුපියල් වලින් පඩි දෙන්න බෑනේ. ඒ මිනිස්සුන්ට ගෙවන්න ඕනේ නවසීලන්ත ඩොලර් වලින්. ඉතින් නවසීලන්ත සමගම ලංකවේ සමගමට කියනවා ඒ ගොල්ලන්ට නවසීලන්ත ඩොලර් වලින් ගෙවීම් කරන්න කියලා.

දැන් මොකදෑ කොරන්නේ. ලංකාවෙ සමාගම කඩේ බඩු විකුණන මුදලාලිගෙන් නවසීලන්ත ඩොලර් ඉල්ලන්නයෑ. මුදලාලිට ඩොලර් ලැබෙන්නෙ අපි ඩොලර් දුන්නොත්. අපි ගාවත් ඩොලර් නෑනෙ. දැන් ලංකවේ සමගම කියනවා බැංකුවට මේ ශ්‍රී ලංකා රුපියල් ටික අරගෙන නවසීලන්ත සමාගමට නවසීලන්ත ඩොලර් වලින් ගෙවීම් කරන්න කියලා.

බැංකුව කරන්නෙ අර රුපියල් ටික අරගෙන තමන් ගාව තියෙන නවසීලන්ත ඩොලර් ටිකකින් අර කියපු ගාන නවසීලන්ත සමාගමට ගෙවන එක. ඒ මුදල් ලැබුනු ගමන් නවසීලන්ත සමාගම තවත් කිරිපිටි තොගයක් ලංකාවේ සමාගමට එවනවා විකුණගන්න කියලා. ඕකත් චක්‍රයක් වගේ දිගටම් සිද්ධ වෙනව.

දැන් ලංකාවේ රුපියල් ටිකට මොකද උනේ? රුපියල් ටික බැංකුවේනේ. (මතකයි නේ ) බැංකුව රුපියල් ටික නිකන් තියන් ඉන්නෑ. ඒ රුපියල් ටික යවනවා ශ්‍රී ලංකා මහ බැංකුවට. ඒ යවලා මහ බැංකුවෙන් ඉල්ලනවා තව නවසීලන්ත ඩොලර් ටිකක්. මහ බැංකුව කරන්නෙ විදේශ විනිමය අනුපාතය අනුව මහ බැංකුවේ තියෙන නවසීලන්ත ඩොලර් අර බැංකුවට එවන එක. දැන් රුපියල් ටික මහ බැංකුවේ.

මහ බැංකුව රුපියල් ටික තියාගෙන හිටියට වැඩක් වෙනවද පිංවතුනි? අප්පච්චියේ ඔව්. ඕවයින් තමයි රාජ්‍යය සේවකයින්ගේ වැටුප්, විශ්‍රාමික වැටුප්,සමෘද්ධි සහනාධාර ඇතුළු අටෝ රාශියකට ගෙවීම් කරන්නෙ. මේ ගෙවීම් කරන්න නම් මහබැංකුවේ සල්ලි ටික යන්න ඕනේ රාජ්‍ය භාණ්ඩාගාරයට. රාජ්‍ය භාණ්ඩාගාරය තමයි ඔය සල්ලි ටික විවිධ ආකාර වලට බෙදලා දෙන්නෙ. එහෙම බෙදන විදිය කලින් කියනවට තමයි අයවැය කියවනවා කියලා කියන්නෙ. ( අයවැයේ තව ගොඩක් දේවල් අඩංගුයි )

දැන් තව ප්‍රශ්නයක් එනවා. මහ බැංකුවට කොහෙන්ද නවසීලන්ත ඩොලර්? ලොකේ කිසිම රටකට වෙනත් රටක මුදල් අච්චු ගහන්න බෑ. ඒ නිසා මහ බැංකුව රුපියල් අච්චු ගැහුවට නවසීලන්ත ඩොලර් අච්චු ගහන්න බෑ. හබැ‍යි ලංකාවේ කිරිපිටි සමාගම පිට රටට ගෙවීම් කරන්න ඕනේ ඩොලර් වලින්. ඒ ඩොලර් ගන්න බැංකුවට කියපුවම බැංකුව ඩොලර් ඉල්ලන්නෙ මහ බැංකුවෙන්.

මහ බැංකුවට ඩොලර් එන විදි කීපයක් තියෙනවා. එකක් තමයි ඩොලර් වලින් ණය ගැනීම. තවත් එකක් තමයි පිටරකින් ආයෝජකයෙක් ගෙන්වා ගැනීම. ඔය මහා පරිමාණ හෝටල් ව්‍යාපෘති, කර්මාන්ත ශාලා, අධිවේගී මාර්ග, වරාය, ගුවන් තොටුපලවල් ඇතුළු ගොඩක් දේ ලංකාවට එන්නේ ඔය විදියට තමයි. ඕවා ලංකාවට ගෙන්න ගන්න රජයෙන් විවිධ සහනාධාර දෙනවා. අවුරුදු ගානක් බදු වලින් නිදහස් කිරිම, අදාල ව්‍යාපෘතියෙන් එන ආදායමෙන් ප්‍රතිශතයක් එම රටට නැවත ගෙවීම, ව්‍යාපෘතියේ අයිතියෙන් ප්‍රතිශතයක් ඔවුන්ටම පැවරීම වගේ දේවල් සිද්ධ වෙන්නෙ ඔය අනුව තමා. ලංකාවට ඩොලර් එන තවත් විදියක් තමයි ආධාර වශයෙන්. ඔය කවුරු හරි රටක දුක හිතිලා ලංකාවට ආධරයක් කරන්න පුළුවන් ඩොලර් වලින්. හැබයි ඒ ඩොලර් ටික ආයෝජනය කරන්න සිද්ධ වෙනවා. ඔය බී.එම්.අයි.සී.එච් වගේ ඒවා එහෙම ආධාර වලින් ලැබිච්චා තමයි.

තවත් ඩොලර් එන විදියක් තමයි ලංකවේ මිනිස්සු පිටරට ගිහින් හම්බ කරලා මුදල් නැවත ලංකාවට එවීම. ඒ මිනිස්සු ඩොලර් ටිකක් ලංකාවට දැම්මම ලංකාව කරන්නෙ ඩොලර් ටික තියාගෙන ඊට අදාල රුපියල් අගය ඒ අයගේ පවුල්වල සාමාජිකයන්ට ලබා දෙන එක. ඒ වගේම සංචාරක ක්ශේත්‍රයෙන්තුත් ලංකාවට ඩොලර් එනවා. සුද්දො ලංකවට එනවට ගෙවන්නෙ ඩොලර් වලින්. ඒ වගේම ලංකාවෙදි වියදම් කරන්නෙත් ඩොලර්. ඔය වියදම් කරන ඩොලර් ලංකාවෙදි පවිච්චි කරන්න බැරි නිසා බැංකුවකට ගිහින් මාරු කරගන්න ඕනේ. එහෙම මාරු කරපු ගමන් ඩොලර් ටික බැංකුවට යනවා. ගොඩක් රටවල් විදේශ මුදල් ලබා ගන්න උත්සහ කරන්නෙ අපනයන හරහා. ඔය කිරිපිටි වැඩේ එහෙම එකක් තමා. ලංකාවෙනුත් අපනයන සිද්ධවෙනවා. කුරුඳු, නිමි ඇදුම් වගේ ඒවා. ඒවයි ආදයම් එන්නේ ඩොලර් වලින්. ලංකවට ඩොලර් ලැබෙන තවත් ක්‍රමයක් තමයි සේවා සැපයීම. ඔය වරායට එන නැවක් තියෙන බඩු ටික බාලා, වෙන නැවකින් ගෙනාපු බඩු ටිකක් පටවලා නැවට තෙල් ටිකක්, කෑම ටිකක් සපයලා අපිට ඩොලර් ගන්න පුළුවන්. ගුවන් තොටුපලෙත් ඔය ටිකම වෙනවා.

දැන් තේරෙනවානෙ ලංකවට ඩොලර් එන විදිය ගැන. ඔය එන ඩොලර් තමයි ආයි රවුමක් ගහලා ලංකාව සිදු කරන ආනයන වලට ගෙවීම් වශයෙන් නැවත පිටරට වලට යන්නෙ. ( කිරිපිටි වලට ගෙවීම වගේ ).

දැණ් කොතනද ප්‍රශ්නේ උනේ? කිරිපිටි වලට ගෙවන්න ඩොලර් නෑ. බැංකුවෙත් නෑ. මහ බැංකුවෙත් නෑ. ඇ‍යි අපිට ආපු ඩොලර්? අපිට ආපු ඩොලර් වලින් විශාලම ප්‍රමාණයක් එන්නෙ විදෙස් ශ්‍රමිකයන්ගෙන්. හැබැ‍යි කොරෝනා ආරම්භයත් එක්කම අපේ විදෙස් ශ්‍රමිකයන් ආපහු ලංකාවට ආවා. ආයි රට යන්න බැළුවත් ගොඩ දෙනෙක්ට යන්න බැරි උනා ඒ රටවල් වහලා නිසා. දැන් ඒ අය ලංකාවේ. එතකොට අපනයන වලින්? අවුරුදු නෙවෙයි, දශක ගනනාවක් පෙන්නලා දීලා තියෙනවා අපේ අපනයන වල ආදායම ඉතා අඩුයි ආනයන වියදමට වඩා කියලා. හැබැ‍යි තාම අපනයන වලින් ලැබෙන අදායම වැඩි වෙලා නෑ. විශේෂයෙන් යුරෝපා සංගමය විසින් පනවන්න උත්සහා කරන ජී.එස්.පී. තහනම වගේ ඒවා නිසා ඒ අදායම තවත් අඩුවෙයි. ඒ වගේම කොරෝනා නිසා ගොඩක් රටවල් වල ආනයන නවත්තලා තියෙන්නෙ. ඉතින් අපේ අපනයන සම්පූර්ණයෙන්ම වගේ නැවතිලයි මේ වෙලාවේ තියෙන්නෙ. කොරෝනා වලින්ම හොදටම වැදුනේ සංචරක ක්ශේත්‍රයට. 2019 බෝම්බ ප්‍රහාරෙන් වැටිලා හිටපු සංචාරක ක්ශේත්‍රය කොරෝනා වලින් නැත්තටම නැති උනා කිව්වොත් හරි. ඉතින් ඩොලර් එන්න් පුළුවන් ණය විදියට හරි, අධාර විදියට හරි ආයෝජන විදියට හරි විතරයි. මේ වෙන කොට ලංකාව ගත්ත ණය ගෙවන්න පුළුවන් වෙයිද කියන ප්‍රශ්නෙ තියෙනවා. ඒ නිසා කවුරුවත් අලුතින් ණයක් දෙන්න කැමැති නැහැ. අනිත් අතට ගනිපු ණය ගෙවන්නත් අතේ තියෙන ඩොලර් ටික වියදම් කරන්න වෙනවා. ලෝකේම ආර්ථිකය කඩන් වැටිලා තියෙන වෙලාවක අපිට ආධාරයක් ලැබෙයි කියලා හිතන්නත් අමාරුයි. ආයෝජනත් මේ වෙනකොට ගොඩක් අඩු වෙලා තියෙන්නෙ. තිබුන ආයෝජනත් බොහෝමයක් කොරෝනා මුල් කාලයේදීම ලංකාවෙන් ඉවත් වුනා. දැන් රජය රට වහන්නෙ නැතුව තියාගෙන ඉන්නෙ මොකෙක් හරි ආයෝජකයෙක් ලංකාවට ආවොත් කියලා සහ දැනට ඇවිල්ලා ඉන්න ආයෝජකයෝ රදවා තබා ගන්න.

ඉතින් ලංකවට ඩොලර් නෑ. ඩොලර් නැතුව කිරිපිටි නෑ.

මං හිතනවා වැඩේ තේරෙන්න ඇති කියලා.

පටිට තැන්ක්ස් අයියා පැහැදිලි කිරීමට. මම තමයි ඒ පොස්ට් එක දාල තිබ්බේ. ගොඩක් අය බැනල තිබ්බ අනිත් අය පැහැදිලි කරල තිබ්බ හැමෝටම ස්තූතියි. විශේෂයෙන් නව පෝස්ට් එකක් දාල මේ වගේ පැහැදිලි කිරීමක් කිරීම ගැන ස්තූතියි.

 

[warwickuni]

good.

 

[Identity]