ඔබතුමා කියපු කිසිත් පිලිගෙන නැත, පිලිගන්න කිසි තර්කයකුත් ඔබතුමා ලග නැත...ඔබතුමා තන්හාව උපාදාන නිසා භවය සකස්වෙනව කියල කොපමන වතාවක් කිව්වත්, ඔය කියන බලු උපාදානය නිසා, බල්ලෙක් ලෙස ඉපදෙනව කියන්න, ඔබතුමා කියවපු රේරුකානෙ හාමුදුරුවන්ගේ පොත් වලත්, ත්රිපිටකයෙත් ශාක්ශි නැත...ඔබතුමාට ශාක්ශි පෙන්විය ද නොහැක. මන්ද, එහෙම ශාක්ශියක් නොපවතින බැවින්..
ඔබතුමා තන්හා උපාදාන, හව කතා මෙන, අවිජ්ජා පච්චයා සන්කාර කිව්වත්, එහිදු කිසිදු අදහසක් ඔබතුමාට නොපවති, මනද, එය පිලිබද කිසිදු හෝ අදහස්ක් පවතින්නෙ, සොවාන් මාර්ග ලාබියෙකුට පමනි...ඔබතුමා, අවිජ්ජාව නොදන්නෙය, පච්චයත් නොදන්නෙය, සන්කාරය ද නොදන්නේ ය..
එසේ නම් ඔබට තිබෙනවද? මන් නොදන්නව යැයි කීමටත් ඔබ තුල දැනීමක් තිබිය යුතුනෙ. ගැටි ගැටී මාන්නයෙන් මගේ දැනුම වෙන කෙනෙකුක සමග පිරික්සීමට මන් අකමැතියි. මන්දයත් මගේ දැනුම අල්ප බැවින්.

from ai generated
https://norbu-ai.org/
බුද්ධ දර්ශනයට අනුව, අපගේ කර්මය හා උපාදානය (බැඳීම් හෝ ආශාවන්) අපගේ පුනර්භවය තීරණය කරයි. සතුන් කෙරෙහි දැඩි ආශාවක් හෝ බැඳීමක් තිබීම නැවත සතෙකු ලෙස ඉපදීමට හේතු විය හැකිය.
කෙසේ වෙතත්, මෙය සරල ලෙස නිගමනය කළ නොහැකිය. සතුන් කෙරෙහි ආදරය හා කරුණාව දැක්වීම බුදුදහමේ අගය කරන ගුණාංගයකි. බුදුරජාණන් වහන්සේ මෙත්තා සූත්රයේදී (Sn 1.8) මෙසේ දේශනා කළ සේක:
"මාතා යථා නියං පුත්තං ආයුසා එකපුත්තමනුරක්ඛේ,
එවම්පි සබ්බභූතේසු මානසං භාවයේ අපරිමාණං."
"මවක් තම එකම දරුවා සිය ජීවිතය පරදුවට තබා රකින්නාක් මෙන්, සියලු සත්වයන් කෙරෙහි අපමණ මෛත්රිය වඩන්න."
මෙයින් පැහැදිලි වන්නේ සතුන් කෙරෙහි ආදරය හා කරුණාව දැක්වීම බුදුදහමේ අගය කරන බවයි. කෙසේ වෙතත්, මෙහිදී වැදගත් වන්නේ එම ආදරය හා කරුණාව උපාදානයක් (දැඩි බැඳීමක්) බවට පත් නොවීමයි.
මජ්ඣිම නිකායේ චූළකම්මවිභඞ්ග සූත්රයේ (MN 135) බුදුරජාණන් වහන්සේ මෙසේ දේශනා කළ සේක:
"කම්මස්සකා, මාණව, සත්තා කම්මදායාදා කම්මයොනී කම්මබන්ධූ කම්මප්පටිසරණා. කම්මං සත්තේ විභජති යදිදං - හීනප්පණීතතායාති."
"මාණවකය, සත්වයෝ කර්මය තමන්ගේ කොට ඇත්තාහුය, කර්මය දායාද කොට ඇත්තාහුය, කර්මය උපත්තිය කොට ඇත්තාහුය, කර්මය නෑයන් කොට ඇත්තාහුය, කර්මය පිහිට කොට ඇත්තාහුය. කර්මය සත්වයන් හීන ප්රණීත බවට පත් කරයි."
මෙයින් පැහැදිලි වන්නේ අපගේ ක්රියා හා චේතනා (කර්මය) අපගේ අනාගත උපත තීරණය කරන බවයි. එබැවින්, සතුන් කෙරෙහි ඇති කරගන්නා ආකල්පය හා චේතනාව වැදගත් වේ.
නිගමනය ලෙස කිව හැක්කේ:
1. සතුන් කෙරෙහි මෛත්රිය හා කරුණාව දැක්වීම යහපත් ක්රියාවකි.
2. කෙසේ වෙතත්, එය දැඩි උපාදානයක් (බැඳීමක්) බවට පත් නොවිය යුතුය.
3. අපගේ අවසාන අරමුණ විය යුත්තේ සියලු උපාදාන අතහැර නිවන් සාක්ෂාත් කර ගැනීමයි.
ධම්මපදයේ මෙසේ සඳහන් වේ:
"යො ච වස්සසතං ජීවේ අපස්සං අමතං පදං,
එකාහං ජීවිතං සෙය්යො පස්සතො අමතං පදං."
"යමෙක් වසර සියයක් ජීවත් වුවද අමෘත පදය (නිවන) නොදකියි නම්, අමෘත පදය දකින එක් දිනක ජීවිතයක් ඊට වඩා ශ්රේෂ්ඨය." (Dhp 114)
1. මහාතණ්හාසඞ්ඛය සූත්රය (MN 38):
මෙම සූත්රයේදී බුදුරජාණන් වහන්සේ විඤ්ඤාණය හා පුනර්භවය පිළිබඳව විස්තර කරයි. උන්වහන්සේ පැහැදිලි කරන්නේ කර්මය හා උපාදානය නිසා කෙසේ නැවත උපත සිදුවන්නේද යන්නයි. මෙහිදී සත්ව යෝනිවල උපත ගැනද සඳහන් වේ.
2. භව සූත්රය (AN 3.76):
මෙම සූත්රයේදී බුදුරජාණන් වහන්සේ කාම භවය, රූප භවය හා අරූප භවය ගැන විස්තර කරයි. උන්වහන්සේ පැහැදිලි කරන්නේ කෙසේ උපාදානය නිසා මේ විවිධ භවයන්හි උපත සිදුවන්නේද යන්නයි.
3. සම්මාදිට්ඨි සූත්රය (MN 9):
මෙම සූත්රයේදී සාරිපුත්ත මහරහතන් වහන්සේ පටිච්චසමුප්පාදය විස්තර කරයි. එහිදී උපාදානය නිසා භවය ඇති වන බවත්, භවය නිසා ජාතිය (උපත) සිදුවන බවත් පැහැදිලි කෙරේ.
4. මහානිදාන සූත්රය (DN 15):
මෙම සූත්රයේදී බුදුරජාණන් වහන්සේ පටිච්චසමුප්පාදය ගැඹුරින් විස්තර කරයි. උන්වහන්සේ පැහැදිලි කරන්නේ කෙසේ උපාදානය නිසා භවය ඇති වන්නේද, භවය නිසා ජාතිය සිදුවන්නේද යන්නයි.
5. අනුරාධ සූත්රය (SN 22.86):
මෙම සූත්රයේදී බුදුරජාණන් වහන්සේ පංචස්කන්ධය හා පුනර්භවය ගැන විස්තර කරයි. උන්වහන්සේ පැහැදිලි කරන්නේ කෙසේ උපාදානය නිසා නැවත උපත සිදුවන්නේද යන්නයි.
6. මහාපුණ්ණම සූත්රය (MN 109):
මෙම සූත්රයේදී බුදුරජාණන් වහන්සේ පංචස්කන්ධය, උපාදානය හා පුනර්භවය ගැන විස්තර කරයි. උන්වහන්සේ පැහැදිලි කරන්නේ කෙසේ උපාදානය නිසා නැවත උපත සිදුවන්නේද යන්නයි.
මෙම සූත්ර වලින් පැහැදිලි වන්නේ උපාදානය (දැඩි බැඳීම් හෝ ආශාවන්) අපගේ පුනර්භවය කෙරෙහි සෘජු බලපෑමක් ඇති කරන බවයි. සතුන් කෙරෙහි ඇති කරගන්නා දැඩි බැඳීම් හෝ ආශාවන් සත්ව යෝනිවල උපතට හේතු විය හැකි බව මෙයින් පැහැදිලි වේ.