ශිෂ්‍යයෙකුගේ කුතුහලය නිසා කරන ලද විමසුමක් ඔස්සේ අලුතින් බොහෝ දේ ඉගෙන ගතිමි.
https://www.facebook.com/share/p/9TYKB2HdBdgSBcGw/?mibextid=xfxF2i
මා විද්‍යා අධ්‍යාපන නිලධාරිවරයෙකුව සිටියදී දිස්ත්‍රික්කයේ ප්‍රධාන නගරයෙන් ඈත පාසල්වලට ගොස් ඉගැන්වීමේ කටයුතු වලට අවශ්‍ය උපදෙස් ලබාදීමටත් විද්‍යා උපකරණ සපයා දීමටත් විශේෂ කැමැත්තක් දැක්වීමි. මෙසේ ගිය එක් අවස්ථාවකදී 10 වන ශ්‍රේණියේ සිසුවෙකු විසින් ඉදිරිපත් කළ ගැටලුවකට තොරතුරු සෙවීමේදී මටද අලුතින් බොහෝ දේ ඉගෙන ගැනීමට ලැබුණු නිසා ඒ පිළිබඳව මෙසේ සටහනක් තැබීම ගැන සිත් යොමු කළෙමි. නගරයෙන් තරමක් ඈතින් පිහිටි එම විදුහල සම්පත් අතින් තරමක් අඩු තත්වයකින් පැවතින. එදින මා විදුහලට යන විට එහි සිටි එකම විද්‍යා ගුරුවරයා 10 ශ්‍රේණියේ විද්‍යාව පාඩම උගන්වමින් සිටියේය. එදින ඔහු උගන්වමින් සිටියේ කලින් ආරම්භ කරන ලද ‘ආහාර සහ පෝෂණය’ පාඩමේ අවසාන කොටසයි. ඔහු සමග ටික වෙලාවක් කතා කළ මම, පන්තිය පිටුපස ආසනයක හිඳගෙන ඉගැන්වීම නිරීක්ෂණය කළෙමි. ඔහු ආහාර වර් ග කිහිපයක්ද පන්තියට පෙන්වා, ඒවා වෙන වෙනම නම්කර, ආහාර ද්‍රව්‍ය වල අඩංගු සංඝටක හඳුනාගැනීම සඳහා සරල විද්‍යාගාර පරීක්ෂණ කිහිපයක්ද ඉදිරිපත් කර, ඒවා සිසුන්ට නිරීක්ෂණය කිරීමටද සලස්වා, සාර් ථක පාඩමක් අවසන් කළේය. කිරිපිටි වැනි සැකසූ ආහාර දවටන (පැකට්ටු) කිහිපයක්ද ගුරු මේසය මත තිබිණ. පාඩම අවසන් කර පන්තියේ සිසුවෙකුද සමග මා වෙත පැමිණි ගුරු මහතා, “සර්, පසුගිය විද්‍යා පාඩමේදී මේ ළමයා ඉදිරිපත් කළ අපේ ආහාර වලට අදාල ප්‍රශ්නයකට මට පිළිතුරක් දෙන්නට බැරි උනා. ඒ ගැන දන්නවාද කියා බලන්න” කියා ප්‍රශ්නය මටද කියන ලෙස සිසුවාට කීවේය. එවිට ඒ සිසුවා, ඔහු අතේ තිබුණු ‘Nestle' සමාගමේ කිරිපිටි හිස් පැකට්ටුවක් මා වෙත දිගු කර, “මේ පැකට්ටුවේ තිබෙන Nestle කියන ඉංග්‍රීසි වචනයත් කුරුළු කුඩුවත් එකට සම්බන්ධ කර තිබීමේ තේරුමක් තිබෙනවා ද?” කියා මගෙන් ඇසීය. එය අතට ගෙන බැලූ මට එහි අමතර විශේෂ අමුත්තක් සොයා ගැනීමට නොහැකි විය. එම කිරි පැකට්ටුවේ මුද්‍රණය කර තිබුණේ කිරිල්ලිය, කුරුළු පැටව් දෙදෙනෙක්, කුරුළු කැදැල්ල සහ Nestle ලියා පදිංචි වෙළඳ නාමය සහිත මෙහි පහත දැක්වෙන ලාංඡනයයි. “මේක ඒ වෙළඳ සමාගමේ ප්‍රචාරක වෙළඳ ලකුණක්. සමහර විට මව් කිරිල්ලිය පැටවුන්ට කවන එකෙන් පෙනෙන්නේ මෙහි අඩංගු කිරි පිටි කුඩා දරුවන්ට ආහාරය සඳහා හොඳ එකක් බව නේද?” කියා මම ඔහුට කීවෙමි. එහෙත් සිසුවා මගේ පිළිතුරෙන්ද සෑහීමකට පත් නොවූ බව මට හැඟී ගියේය..
මේ අවස්ථාවේදී ගුරුවරයාද, “ඔය Nestle කියන වචනය සම්බන්ධ කර ගැනීමයි සර් ගැටලුව” කියා නැවතත් මා හට පැවසීය. “කුරුළු පැටවුන්ට ඉංග්‍රීසියෙන් 'Nestlings කියා කියනවා. ඒ උනත් ඔය තැනට ගැලපීම ගැන නම් මටත් එතරම් තේරුමක් නැහැ, Nestlings වචනය කෙටිකර වෙළඳ නාමය ලෙස භාවිත කිරීම වෙන්නටත් හැකියි” කියා මම අවංකවම කීවෙමි. “කොහොම වෙතත් මේ ගැන තව තොරතුරු ටිකක් සොයා බලා, ලැබුනොත් මම විදුහල්පති තුමාට දන්වන්නම්” කියා මම පොරොන්දු වූවෙමි. ඒ කාලයේ මෙවැනි කරුණු ගැන තොරතුරු සොයා ගැනීමට අන්තර් ජාලය වැනි පහසු මාධ්‍යයන් තිබුණේ නැත. පුස්තකාලයක විමර් ශනය කිරීමේ පහසුකම් වුවත් ප්‍රධාන නගරවලට පමණක් සීමාවී තිබුණි. ටෙලිෆෝන් පහසුකම්ද හරිම අඩු තත්ත්වයක පැවතුණි. ටෙලිෆෝන් පණිවුඩයක් ගැනීම සඳහා ප්‍රාදේශීය හුවමාරු මධ්‍යස්‌ථානයට කතා කර සම්බන්ධ කරන තුරු පැය ගණනක්‌ සිටීමට සිදුවිය. ඒ කාළේ මොබයිල් ෆෝන් ගැන හිතලාවත් නැත . මා අධ්‍යාපන කාර් යාලයයට පැමිණ, තව කිහිප දෙනෙකුද සමග කථාකර කිරිපිටි වැනි ළදරු ආහාර බෙදා හරින කොළඹ පිහිටි ආයතනයක ලිපිනය ඩිරෙක්ටරියකින් සොයා ගත්තෙමි. මේ බව මා අධ්‍යක්ෂක තුමාට පවසා, ඔහුගේද අභිමතය පරිදි, සිසුවාගේ ගැටලුව පිළිබඳව ලිපියක් සකස් කර, ප්‍රාදේශීය අධ්‍යාපන අධ්‍යක්ෂ තුමාගේද නිර් දේශයක් සහිතව එම ආයතන ප්‍රධානියාට තැපැල් කළෙමි. එකළ සියලුම රාජකාරි ලියුම් සකස් කරන ලද්දේ ඉංග්‍රීසියෙනි . සති දෙකකට පමණ පසු එම ආයතනයෙන් අධ්‍යක්ෂක තුමා නමට ලිපියක් ලැබී තිබුණි. ඔවුන්ගෙන් ලැබුණු ලිපියේ, එම ආයතනය Nestle නිෂ්පාදන බෙදාහරින ඒජන්සියක් බවත් අප අසා තිබුණු තොරතුරු කිසිවක් ගැන ස්ථිරව පිලිතුරක් දිය නොහැකි බවත් දන්වා, තොරතුරු ලබාගැනීම සඳහා ස්විට්සර් ලන්තයේ Nestle ප්‍රධාන කාර් යාලයෙන් විමසන ලෙස දන්වා එම ආයතනයේ ලිපිනයද එවා තිබුණි. මෙයින් පසුබට නොවූ මා, නැවත ලිපියක් සකස් කර, අධ්‍යාපන අධ්‍යක්ෂක තුමා මගින් ස්විට්සර් ලන්තයේ Nestle ප්‍රධාන කාර් යාලයට 'sea mail' මගින් විස්තරාත්මක ලිපියක් යැව්වෙමි. රුපියල් හතක්‌ අටක් පමණ වූ තැපැල් ගාස්තුව අධ්‍යාපන කාර් යාලයෙන් ගෙවිය නොහැකි බව පරිපාලන නිලධාරි වරයා මට පැවසු නිසා, එය මට දැරීමට සිදු විය. ඒ කාලයේ රුපියල් අටක් පමණ වූ තැපැල් ගාස්තුව දැන් රුපියල් අට සියයක් පමණ විය හැකිය. මා පිට රටකට යවන ලද පළමු ලිපියත් මෙය වීම විශේෂත්වයකි. මාස කිහිපයක් යනතුරු ලිපියට කිසිම පිළිතුරක් ලැබුණේ නැත. විද්‍යා ගුරු මහතා මට හමුවූ කිහිප වතාවක්ම මගෙන් ඒ ගැන විමසීය. ඒ වන තුරු කිසිම තොරතුරක් නොලැබුණු බව මට කියන්නට සිදු විය. තවත් සති කිහිපයකට පසු බදාදා දිනයක මා කාර් යා ලයේ සිටියදී, අධ්‍යක්ෂක තුමා මා කැඳවන බවට පණිවුඩයක් ලැබුණි. මම අධ්‍යක්ෂක තුමාගේ කාමරයට ගියෙමි. අධ්‍යක්ෂක තුමා මට කතා කර, “මෙන්න ස්විට්සර් ලන්තයෙන් ලියුමක්” කියා ලිපි ගොනුවක් මගේ අතට දුන්නේය. එම ලිපි ගොනුවේ අප මාස කිහිපයකට පෙර කොළඹ ඒජන්සි ආයතනයට යැවූ ලිපියේ පිටපතක්, ඔවුන්ගෙන් අපට ලැබුණු පිළිතුරු ලිපිය සහ අධ්‍යක්ෂක තුමා විසින් ස්විට්සර් ලන්තයේ මව් සමාගමට ලිපියක් යැවීම සඳහා මා හට කරන ලද නිර් දේශයද විය. ලිපි ගොනුවේ උඩින්ම තිබුනේ ස්විට්සර් ලන්තයේ Nestle ආයතනයෙන් එවන ලද ලියුමයි. “අවශ්‍ය කටයුතු සඳහා මා හමුවන්න” යනුවෙන් අධ්‍යක්ෂක තුමාගේ කෙටි සටහනක්ද ලිපිගොනුවේ අමුණා තිබිණ. ලියුමත් සමග තවත් තොරතරු රාශියක් ගොනුවේ තිබුණි. අපගේ විමසුම ගැන ස්තුති කර, අධ්‍යාපන දෙපාර්තමේන්තුවේ අවසරය ඇතිව අදාළ සිසුවා සිටින විදුහලට ගොස් එම සිසුනට සියලු තොරතරු සපයන ලෙස, මෙරට සිටින ඔවුන්ගේ නියෝජිත ආයතනයට උපදෙස් දුන් බවද ලිපියේ වැඩිදුරටත් සඳහන් කර තිබුණි. අධ්‍යක්ෂක තුමාගේ උපදෙස් පරිදි, විද්‍යාලයේ විදුහල්පතිද සමග සාකච්ඡා කර, ඒ සඳහා දිනයක් නියම කරගෙන, දින කිහිපයකට පසු නියෝජිත ආයතනයට ලිපියක් යැව්වෙමු. නියමිත දිනයේදී නියෝජිත ආයතනයේ පිරිසක් අධ්‍යාපන කාර් යාලයට පැමිණියහ. ඒ පිරිසේ ස්විස් ජාතික කළමනාකරුවෙක්, භාෂා පරිවර් තකයෙකු සහ තවත් කිහිප දෙනෙක් සිටියහ. පැමිණි පිරිස සමග මමද විදුහලට ගියෙමි. විදුහල්පතිතුමා අප සැම සාදරයෙන් පිළිගත්තේය. පසුව එම පිරිසේ කිහිප දෙනෙකු අප සමග මුලික තොරතුරු කතාබස් කළහ. මෙහිදී විදුහලේ සියලුම දෙනාටම එම සන්නාමය සහිත කුඩා කිරිපිටි පැකට්ටුව බැගින් බෙදා දෙන බවත්, ඉහල පන්තිවල සිසුන් හමුවී කෙටි සාකච්ඡාවක් කළ හැකි බවත් අපට පැවසීය. . පන්ති භාර ගුරුවරු මගින් කිරිපිටි පැකට්ටු බෙදා දීම සාර් ථකව සිදු කෙරිණ. තේ පානයෙන් පසුව ප්‍රධාන ශාලාවට රැස්වූ, අටවන ශ්‍රේණිය සිට ඉහලට පන්තිවල සිසුන් සහ එම පන්ති භාරව සිටි ගුරු මහත්මා මහත්මීන් සඳහා කෙටි රැස්වීමක් පවත්වන ලදී. විදුහල්පතිතුමාගේ කෙටි හැඳින්වීමකින් පසු, මෙම රැස්වීමේ අරමුණ මා විසින් පැහැදිලි කර දෙන ලදී. විදේශීය අමුත්තා සිය කථාව කළේ ඉංග්‍රිසි භාෂාවෙනි. පැමිණ සිටි භාෂා පරිවර් තක අමුත්තා විසින් එය සිංහලට පරිවර් තනය කරන ලදී. ඔහුගේ කථාවේදී, මෙම සිසුවාගේ කරුණු සොයායාම ගැන ඇති උනන්දුව පිලිබඳවඉහලින්ම ඇගයීමක් කර ඔහුට සුබ අනාගතයක් ප්‍රාර් ථනා කළේය. එම දේශනයෙන් අනාවරණය වූ කරුණු මගින් සිසුවාගේ ගැටලුව සඳහා ඉතාමත් සාර්ථක පිළිතුරක් ලැබිණ. එම තොරතුරු ඔහුට පමණක් නොව විදුහල්පතිතුමා ඇතුළු ආචාරය මණ්ඩලය ශිෂ්‍ය ශිෂ්‍යාවන් ඇතුළු සියලු දෙනාටම ඉතා වැදගත් විය. එම කරුණු කිහිපයක් මෙසේය: හෙන්රි නෙස්ලේ (Henri Nestle) නම් ජර් මන්-ස්විස් ජාතික ව්‍යාපාරිකයෙකු විසින් මෙම ආයතනය 1886 වර් ෂයේදී ඉතාමත් සුළුවෙන් ආරම්භ කර ඇත්තේය. 'Nestle' ඔහුගේ නමයි. එය ජර් මන් භාෂාවෙන් 'කුඩා කුරුළු කැදැල්ල ' යන අරුත ගෙන දේ. එළකිරි සහ කිරි භාවිත කරන වෙනත් ආහාර ඔහුගේ නිෂ්පාදන වූ අතර, එම නිෂ්පාදන අලෙවිය සඳහා එම 'කුඩා කුරුළු කැදැල්ල' පින්තූරය සහිත සිය පවුලේ ලාංඡනයද භාවිත කරන ලදී. එමගින් පවුලේ එකමුතු බව, ලෙන්ගතුකම සහ සුහදතාව පිළිබිඹු කරන ලදී.එහෙත් මුල් අවස්ථාවේ එහි Nestle නාමය නොවීය. පසුව රජයේ නීතිගත කිරීමේදී එයට නිර් මාතෘ වරයාගේ ‘කුරුළු කැදැල්ල’, මව් කිරිල්ලිය සහ පැටවුන් සහිත, සිය පවුලේ ලාංඡනයට Nestle සන්නාමයද එකතු කිරීමට සිදුවී තිබේ. වසර කිහිපයකදීම මෙම කිරි ආහාර ඉතාමත් ජනප්‍රිය වීම නිසා අලෙවියද වැඩිවිය. කෙසේ වෙතත්, 'කුඩා කුරුළු කැදැල්ල' මුල් සංකේතය වරින් වර සංශෝධනය කර දැනට භාවිත කරන වෙළඳ ලකුණ නිර් මාණය කර තිබේ. නව වෙළඳ ලකුණෙහි සුවිශේෂී වෙනස් කම් දෙකක් ඇති බවද ඔවුන් විසින් පවසන ලදී. මුල් ලාංඡනයේ කුරුළු පැටවුන් තිදෙනෙක් සිටින අතර නව ලාංඡනයේ සිටිනුයේ දෙදෙනෙකි. මව් කිරිල්ලියගේ හොටෙහි රඳවා ගෙන සිටින පණුවාද දෙවැන්නෙහි නැත. මෙම වෙනස් කම් කිරීමට සුවිශේෂී හේතු තිබෙන බවද එදින සාකච්ඡාවේදී හෙළි කරන ලදී. එකළ, ස්විට්සර් ලන්තයේ පවුලක දරුවන් සංඛ්‍යාව දෙදෙනෙකු වීම ප්‍රශස්ත සංඛ්‍යාව බව තීරණය වී තිබීම නිසා, එයට ගරු කිරීමක් වශයෙන් කැදැල්ලේ සිටින පැටවුන් සංඛ්‍යාව දෙදෙනෙක් කරන ලදී. ඒ සමගම ළදරු ආහාරයක ලාංචනයේ පණුවෙකු පෙන්නුම් කිරීම අයෝග්‍යයයි සැලකු නිසා මව් කිරිල්ලියගේ හොටයේ රඳවා ගෙන සිටින පණුවාද ඉවත් කර ඇති බව ඔවුන් විශ්වාස කරන බව ප්‍රකාශ විය.. එම වෙළඳ ලකුණෙහි දැක්වෙන්නේ ශීත රටවල බහුල 'thrush' නම් කිරිල්ලියයි. ශ්‍රී ලංකාවේත් මධ්‍ය කඳුකරයේ, හෝර්ටන් තැන්න ප්‍රදේශයේ දකින්නට ලැබෙන දේශීයව 'අරන්ගයා' යන නමින් හැඳින්වෙන්නේ මෙම ගණයේ කුරුල්ලෙකි. මිහිරි හඬින් ගී ගයන අරන්ගයාගේ විද්‍යාත්මක නාමය Myophonus blighi වන අතර රතු දත්ත පොතට අනුව අරන්ගයා ශ්‍රී ලංකාවේ වඳවී යාමේ තර්ජනයට ලක්වී ඇති පක්ෂියෙකි. වඳවී යාමේ තර්ජනයට ලක්වී ඇති අරන්ගයා සිසුන් තුළ සහජයෙන්ම පවතින කුතුහලය හොඳින් අවබෝධ කර ගෙන ඒ ඔස්සේ ඔවුනට දැනුම, කුසලතා සහ ආකල්ප වර්ධනය කර ගැනීමට සැලැස්වීමෙන් මහඟු ප්‍රතිඵල ලබාගත හැකි බව පෙන්වීමට මෙම ක්‍රියාකාරකම හොඳ නිදසුනක් බව මගේ හැඟීමයි. එම සිසුවාගේ කුතුහලය ඔස්සේ තවදුරටත් කරුණු විමසීමට සිදුවූ නිසා, විද්‍යා අධ්‍යාපන නිලධාරියෙකු වූ මටද, එම විදුහලේ විදුහල්පති, ගුරුවරු සහ සිසුන් ඇතුළු තවත් විශාල පිරිසකට එම කිරි ආහාර වල දැක්වෙන කුරුළු කැදැල්ලේ සංකේතය භාවිතයේ පදනම සහ එහි වැදගත්කම ගැන බොහෝ දේ ඉගෙන ගැනීමට අවස්ථාවක් ලැබිණ.
https://www.facebook.com/share/p/9TYKB2HdBdgSBcGw/?mibextid=xfxF2i
මා විද්‍යා අධ්‍යාපන නිලධාරිවරයෙකුව සිටියදී දිස්ත්‍රික්කයේ ප්‍රධාන නගරයෙන් ඈත පාසල්වලට ගොස් ඉගැන්වීමේ කටයුතු වලට අවශ්‍ය උපදෙස් ලබාදීමටත් විද්‍යා උපකරණ සපයා දීමටත් විශේෂ කැමැත්තක් දැක්වීමි. මෙසේ ගිය එක් අවස්ථාවකදී 10 වන ශ්‍රේණියේ සිසුවෙකු විසින් ඉදිරිපත් කළ ගැටලුවකට තොරතුරු සෙවීමේදී මටද අලුතින් බොහෝ දේ ඉගෙන ගැනීමට ලැබුණු නිසා ඒ පිළිබඳව මෙසේ සටහනක් තැබීම ගැන සිත් යොමු කළෙමි. නගරයෙන් තරමක් ඈතින් පිහිටි එම විදුහල සම්පත් අතින් තරමක් අඩු තත්වයකින් පැවතින. එදින මා විදුහලට යන විට එහි සිටි එකම විද්‍යා ගුරුවරයා 10 ශ්‍රේණියේ විද්‍යාව පාඩම උගන්වමින් සිටියේය. එදින ඔහු උගන්වමින් සිටියේ කලින් ආරම්භ කරන ලද ‘ආහාර සහ පෝෂණය’ පාඩමේ අවසාන කොටසයි. ඔහු සමග ටික වෙලාවක් කතා කළ මම, පන්තිය පිටුපස ආසනයක හිඳගෙන ඉගැන්වීම නිරීක්ෂණය කළෙමි. ඔහු ආහාර වර් ග කිහිපයක්ද පන්තියට පෙන්වා, ඒවා වෙන වෙනම නම්කර, ආහාර ද්‍රව්‍ය වල අඩංගු සංඝටක හඳුනාගැනීම සඳහා සරල විද්‍යාගාර පරීක්ෂණ කිහිපයක්ද ඉදිරිපත් කර, ඒවා සිසුන්ට නිරීක්ෂණය කිරීමටද සලස්වා, සාර් ථක පාඩමක් අවසන් කළේය. කිරිපිටි වැනි සැකසූ ආහාර දවටන (පැකට්ටු) කිහිපයක්ද ගුරු මේසය මත තිබිණ. පාඩම අවසන් කර පන්තියේ සිසුවෙකුද සමග මා වෙත පැමිණි ගුරු මහතා, “සර්, පසුගිය විද්‍යා පාඩමේදී මේ ළමයා ඉදිරිපත් කළ අපේ ආහාර වලට අදාල ප්‍රශ්නයකට මට පිළිතුරක් දෙන්නට බැරි උනා. ඒ ගැන දන්නවාද කියා බලන්න” කියා ප්‍රශ්නය මටද කියන ලෙස සිසුවාට කීවේය. එවිට ඒ සිසුවා, ඔහු අතේ තිබුණු ‘Nestle' සමාගමේ කිරිපිටි හිස් පැකට්ටුවක් මා වෙත දිගු කර, “මේ පැකට්ටුවේ තිබෙන Nestle කියන ඉංග්‍රීසි වචනයත් කුරුළු කුඩුවත් එකට සම්බන්ධ කර තිබීමේ තේරුමක් තිබෙනවා ද?” කියා මගෙන් ඇසීය. එය අතට ගෙන බැලූ මට එහි අමතර විශේෂ අමුත්තක් සොයා ගැනීමට නොහැකි විය. එම කිරි පැකට්ටුවේ මුද්‍රණය කර තිබුණේ කිරිල්ලිය, කුරුළු පැටව් දෙදෙනෙක්, කුරුළු කැදැල්ල සහ Nestle ලියා පදිංචි වෙළඳ නාමය සහිත මෙහි පහත දැක්වෙන ලාංඡනයයි. “මේක ඒ වෙළඳ සමාගමේ ප්‍රචාරක වෙළඳ ලකුණක්. සමහර විට මව් කිරිල්ලිය පැටවුන්ට කවන එකෙන් පෙනෙන්නේ මෙහි අඩංගු කිරි පිටි කුඩා දරුවන්ට ආහාරය සඳහා හොඳ එකක් බව නේද?” කියා මම ඔහුට කීවෙමි. එහෙත් සිසුවා මගේ පිළිතුරෙන්ද සෑහීමකට පත් නොවූ බව මට හැඟී ගියේය..
මේ අවස්ථාවේදී ගුරුවරයාද, “ඔය Nestle කියන වචනය සම්බන්ධ කර ගැනීමයි සර් ගැටලුව” කියා නැවතත් මා හට පැවසීය. “කුරුළු පැටවුන්ට ඉංග්‍රීසියෙන් 'Nestlings කියා කියනවා. ඒ උනත් ඔය තැනට ගැලපීම ගැන නම් මටත් එතරම් තේරුමක් නැහැ, Nestlings වචනය කෙටිකර වෙළඳ නාමය ලෙස භාවිත කිරීම වෙන්නටත් හැකියි” කියා මම අවංකවම කීවෙමි. “කොහොම වෙතත් මේ ගැන තව තොරතුරු ටිකක් සොයා බලා, ලැබුනොත් මම විදුහල්පති තුමාට දන්වන්නම්” කියා මම පොරොන්දු වූවෙමි. ඒ කාලයේ මෙවැනි කරුණු ගැන තොරතුරු සොයා ගැනීමට අන්තර් ජාලය වැනි පහසු මාධ්‍යයන් තිබුණේ නැත. පුස්තකාලයක විමර් ශනය කිරීමේ පහසුකම් වුවත් ප්‍රධාන නගරවලට පමණක් සීමාවී තිබුණි. ටෙලිෆෝන් පහසුකම්ද හරිම අඩු තත්ත්වයක පැවතුණි. ටෙලිෆෝන් පණිවුඩයක් ගැනීම සඳහා ප්‍රාදේශීය හුවමාරු මධ්‍යස්‌ථානයට කතා කර සම්බන්ධ කරන තුරු පැය ගණනක්‌ සිටීමට සිදුවිය. ඒ කාළේ මොබයිල් ෆෝන් ගැන හිතලාවත් නැත . මා අධ්‍යාපන කාර් යාලයයට පැමිණ, තව කිහිප දෙනෙකුද සමග කථාකර කිරිපිටි වැනි ළදරු ආහාර බෙදා හරින කොළඹ පිහිටි ආයතනයක ලිපිනය ඩිරෙක්ටරියකින් සොයා ගත්තෙමි. මේ බව මා අධ්‍යක්ෂක තුමාට පවසා, ඔහුගේද අභිමතය පරිදි, සිසුවාගේ ගැටලුව පිළිබඳව ලිපියක් සකස් කර, ප්‍රාදේශීය අධ්‍යාපන අධ්‍යක්ෂ තුමාගේද නිර් දේශයක් සහිතව එම ආයතන ප්‍රධානියාට තැපැල් කළෙමි. එකළ සියලුම රාජකාරි ලියුම් සකස් කරන ලද්දේ ඉංග්‍රීසියෙනි . සති දෙකකට පමණ පසු එම ආයතනයෙන් අධ්‍යක්ෂක තුමා නමට ලිපියක් ලැබී තිබුණි. ඔවුන්ගෙන් ලැබුණු ලිපියේ, එම ආයතනය Nestle නිෂ්පාදන බෙදාහරින ඒජන්සියක් බවත් අප අසා තිබුණු තොරතුරු කිසිවක් ගැන ස්ථිරව පිලිතුරක් දිය නොහැකි බවත් දන්වා, තොරතුරු ලබාගැනීම සඳහා ස්විට්සර් ලන්තයේ Nestle ප්‍රධාන කාර් යාලයෙන් විමසන ලෙස දන්වා එම ආයතනයේ ලිපිනයද එවා තිබුණි. මෙයින් පසුබට නොවූ මා, නැවත ලිපියක් සකස් කර, අධ්‍යාපන අධ්‍යක්ෂක තුමා මගින් ස්විට්සර් ලන්තයේ Nestle ප්‍රධාන කාර් යාලයට 'sea mail' මගින් විස්තරාත්මක ලිපියක් යැව්වෙමි. රුපියල් හතක්‌ අටක් පමණ වූ තැපැල් ගාස්තුව අධ්‍යාපන කාර් යාලයෙන් ගෙවිය නොහැකි බව පරිපාලන නිලධාරි වරයා මට පැවසු නිසා, එය මට දැරීමට සිදු විය. ඒ කාලයේ රුපියල් අටක් පමණ වූ තැපැල් ගාස්තුව දැන් රුපියල් අට සියයක් පමණ විය හැකිය. මා පිට රටකට යවන ලද පළමු ලිපියත් මෙය වීම විශේෂත්වයකි. මාස කිහිපයක් යනතුරු ලිපියට කිසිම පිළිතුරක් ලැබුණේ නැත. විද්‍යා ගුරු මහතා මට හමුවූ කිහිප වතාවක්ම මගෙන් ඒ ගැන විමසීය. ඒ වන තුරු කිසිම තොරතුරක් නොලැබුණු බව මට කියන්නට සිදු විය. තවත් සති කිහිපයකට පසු බදාදා දිනයක මා කාර් යා ලයේ සිටියදී, අධ්‍යක්ෂක තුමා මා කැඳවන බවට පණිවුඩයක් ලැබුණි. මම අධ්‍යක්ෂක තුමාගේ කාමරයට ගියෙමි. අධ්‍යක්ෂක තුමා මට කතා කර, “මෙන්න ස්විට්සර් ලන්තයෙන් ලියුමක්” කියා ලිපි ගොනුවක් මගේ අතට දුන්නේය. එම ලිපි ගොනුවේ අප මාස කිහිපයකට පෙර කොළඹ ඒජන්සි ආයතනයට යැවූ ලිපියේ පිටපතක්, ඔවුන්ගෙන් අපට ලැබුණු පිළිතුරු ලිපිය සහ අධ්‍යක්ෂක තුමා විසින් ස්විට්සර් ලන්තයේ මව් සමාගමට ලිපියක් යැවීම සඳහා මා හට කරන ලද නිර් දේශයද විය. ලිපි ගොනුවේ උඩින්ම තිබුනේ ස්විට්සර් ලන්තයේ Nestle ආයතනයෙන් එවන ලද ලියුමයි. “අවශ්‍ය කටයුතු සඳහා මා හමුවන්න” යනුවෙන් අධ්‍යක්ෂක තුමාගේ කෙටි සටහනක්ද ලිපිගොනුවේ අමුණා තිබිණ. ලියුමත් සමග තවත් තොරතරු රාශියක් ගොනුවේ තිබුණි. අපගේ විමසුම ගැන ස්තුති කර, අධ්‍යාපන දෙපාර්තමේන්තුවේ අවසරය ඇතිව අදාළ සිසුවා සිටින විදුහලට ගොස් එම සිසුනට සියලු තොරතරු සපයන ලෙස, මෙරට සිටින ඔවුන්ගේ නියෝජිත ආයතනයට උපදෙස් දුන් බවද ලිපියේ වැඩිදුරටත් සඳහන් කර තිබුණි. අධ්‍යක්ෂක තුමාගේ උපදෙස් පරිදි, විද්‍යාලයේ විදුහල්පතිද සමග සාකච්ඡා කර, ඒ සඳහා දිනයක් නියම කරගෙන, දින කිහිපයකට පසු නියෝජිත ආයතනයට ලිපියක් යැව්වෙමු. නියමිත දිනයේදී නියෝජිත ආයතනයේ පිරිසක් අධ්‍යාපන කාර් යාලයට පැමිණියහ. ඒ පිරිසේ ස්විස් ජාතික කළමනාකරුවෙක්, භාෂා පරිවර් තකයෙකු සහ තවත් කිහිප දෙනෙක් සිටියහ. පැමිණි පිරිස සමග මමද විදුහලට ගියෙමි. විදුහල්පතිතුමා අප සැම සාදරයෙන් පිළිගත්තේය. පසුව එම පිරිසේ කිහිප දෙනෙකු අප සමග මුලික තොරතුරු කතාබස් කළහ. මෙහිදී විදුහලේ සියලුම දෙනාටම එම සන්නාමය සහිත කුඩා කිරිපිටි පැකට්ටුව බැගින් බෙදා දෙන බවත්, ඉහල පන්තිවල සිසුන් හමුවී කෙටි සාකච්ඡාවක් කළ හැකි බවත් අපට පැවසීය. . පන්ති භාර ගුරුවරු මගින් කිරිපිටි පැකට්ටු බෙදා දීම සාර් ථකව සිදු කෙරිණ. තේ පානයෙන් පසුව ප්‍රධාන ශාලාවට රැස්වූ, අටවන ශ්‍රේණිය සිට ඉහලට පන්තිවල සිසුන් සහ එම පන්ති භාරව සිටි ගුරු මහත්මා මහත්මීන් සඳහා කෙටි රැස්වීමක් පවත්වන ලදී. විදුහල්පතිතුමාගේ කෙටි හැඳින්වීමකින් පසු, මෙම රැස්වීමේ අරමුණ මා විසින් පැහැදිලි කර දෙන ලදී. විදේශීය අමුත්තා සිය කථාව කළේ ඉංග්‍රිසි භාෂාවෙනි. පැමිණ සිටි භාෂා පරිවර් තක අමුත්තා විසින් එය සිංහලට පරිවර් තනය කරන ලදී. ඔහුගේ කථාවේදී, මෙම සිසුවාගේ කරුණු සොයායාම ගැන ඇති උනන්දුව පිලිබඳවඉහලින්ම ඇගයීමක් කර ඔහුට සුබ අනාගතයක් ප්‍රාර් ථනා කළේය. එම දේශනයෙන් අනාවරණය වූ කරුණු මගින් සිසුවාගේ ගැටලුව සඳහා ඉතාමත් සාර්ථක පිළිතුරක් ලැබිණ. එම තොරතුරු ඔහුට පමණක් නොව විදුහල්පතිතුමා ඇතුළු ආචාරය මණ්ඩලය ශිෂ්‍ය ශිෂ්‍යාවන් ඇතුළු සියලු දෙනාටම ඉතා වැදගත් විය. එම කරුණු කිහිපයක් මෙසේය: හෙන්රි නෙස්ලේ (Henri Nestle) නම් ජර් මන්-ස්විස් ජාතික ව්‍යාපාරිකයෙකු විසින් මෙම ආයතනය 1886 වර් ෂයේදී ඉතාමත් සුළුවෙන් ආරම්භ කර ඇත්තේය. 'Nestle' ඔහුගේ නමයි. එය ජර් මන් භාෂාවෙන් 'කුඩා කුරුළු කැදැල්ල ' යන අරුත ගෙන දේ. එළකිරි සහ කිරි භාවිත කරන වෙනත් ආහාර ඔහුගේ නිෂ්පාදන වූ අතර, එම නිෂ්පාදන අලෙවිය සඳහා එම 'කුඩා කුරුළු කැදැල්ල' පින්තූරය සහිත සිය පවුලේ ලාංඡනයද භාවිත කරන ලදී. එමගින් පවුලේ එකමුතු බව, ලෙන්ගතුකම සහ සුහදතාව පිළිබිඹු කරන ලදී.එහෙත් මුල් අවස්ථාවේ එහි Nestle නාමය නොවීය. පසුව රජයේ නීතිගත කිරීමේදී එයට නිර් මාතෘ වරයාගේ ‘කුරුළු කැදැල්ල’, මව් කිරිල්ලිය සහ පැටවුන් සහිත, සිය පවුලේ ලාංඡනයට Nestle සන්නාමයද එකතු කිරීමට සිදුවී තිබේ. වසර කිහිපයකදීම මෙම කිරි ආහාර ඉතාමත් ජනප්‍රිය වීම නිසා අලෙවියද වැඩිවිය. කෙසේ වෙතත්, 'කුඩා කුරුළු කැදැල්ල' මුල් සංකේතය වරින් වර සංශෝධනය කර දැනට භාවිත කරන වෙළඳ ලකුණ නිර් මාණය කර තිබේ. නව වෙළඳ ලකුණෙහි සුවිශේෂී වෙනස් කම් දෙකක් ඇති බවද ඔවුන් විසින් පවසන ලදී. මුල් ලාංඡනයේ කුරුළු පැටවුන් තිදෙනෙක් සිටින අතර නව ලාංඡනයේ සිටිනුයේ දෙදෙනෙකි. මව් කිරිල්ලියගේ හොටෙහි රඳවා ගෙන සිටින පණුවාද දෙවැන්නෙහි නැත. මෙම වෙනස් කම් කිරීමට සුවිශේෂී හේතු තිබෙන බවද එදින සාකච්ඡාවේදී හෙළි කරන ලදී. එකළ, ස්විට්සර් ලන්තයේ පවුලක දරුවන් සංඛ්‍යාව දෙදෙනෙකු වීම ප්‍රශස්ත සංඛ්‍යාව බව තීරණය වී තිබීම නිසා, එයට ගරු කිරීමක් වශයෙන් කැදැල්ලේ සිටින පැටවුන් සංඛ්‍යාව දෙදෙනෙක් කරන ලදී. ඒ සමගම ළදරු ආහාරයක ලාංචනයේ පණුවෙකු පෙන්නුම් කිරීම අයෝග්‍යයයි සැලකු නිසා මව් කිරිල්ලියගේ හොටයේ රඳවා ගෙන සිටින පණුවාද ඉවත් කර ඇති බව ඔවුන් විශ්වාස කරන බව ප්‍රකාශ විය.. එම වෙළඳ ලකුණෙහි දැක්වෙන්නේ ශීත රටවල බහුල 'thrush' නම් කිරිල්ලියයි. ශ්‍රී ලංකාවේත් මධ්‍ය කඳුකරයේ, හෝර්ටන් තැන්න ප්‍රදේශයේ දකින්නට ලැබෙන දේශීයව 'අරන්ගයා' යන නමින් හැඳින්වෙන්නේ මෙම ගණයේ කුරුල්ලෙකි. මිහිරි හඬින් ගී ගයන අරන්ගයාගේ විද්‍යාත්මක නාමය Myophonus blighi වන අතර රතු දත්ත පොතට අනුව අරන්ගයා ශ්‍රී ලංකාවේ වඳවී යාමේ තර්ජනයට ලක්වී ඇති පක්ෂියෙකි. වඳවී යාමේ තර්ජනයට ලක්වී ඇති අරන්ගයා සිසුන් තුළ සහජයෙන්ම පවතින කුතුහලය හොඳින් අවබෝධ කර ගෙන ඒ ඔස්සේ ඔවුනට දැනුම, කුසලතා සහ ආකල්ප වර්ධනය කර ගැනීමට සැලැස්වීමෙන් මහඟු ප්‍රතිඵල ලබාගත හැකි බව පෙන්වීමට මෙම ක්‍රියාකාරකම හොඳ නිදසුනක් බව මගේ හැඟීමයි. එම සිසුවාගේ කුතුහලය ඔස්සේ තවදුරටත් කරුණු විමසීමට සිදුවූ නිසා, විද්‍යා අධ්‍යාපන නිලධාරියෙකු වූ මටද, එම විදුහලේ විදුහල්පති, ගුරුවරු සහ සිසුන් ඇතුළු තවත් විශාල පිරිසකට එම කිරි ආහාර වල දැක්වෙන කුරුළු කැදැල්ලේ සංකේතය භාවිතයේ පදනම සහ එහි වැදගත්කම ගැන බොහෝ දේ ඉගෙන ගැනීමට අවස්ථාවක් ලැබිණ.
