"ඇයි" කොන කපන්නේ ශානා අම්මගෙන් ඇහුවා.
ඒ පණ්ඩිතකම් උඹට වැඩක් නෑනෙ, මම කෑම හදල දෙනකං පොතක් පතල වැඩක් බලාගනිං, මෙන්න අම්ම කියාපි. අම්මා වෙනදා විදිහටම සොසේජස් කරල් හතරේ දෙපැත්තෙ කොන් ටික කපලා බැදෙන්න තෙල් තාච්චියට දැම්මා.
"නෑ මම ඇත්තටම අහන්නෙ, අම්ම හැමදාම සොසේජ් බදිනකොට කොන් කපල අයින් කරනවා. "ඇයි" කොන් කන්න හොඳ නැද්ද?
ඒ පාරනම් අම්ම ටිකක් ගැස්සුනා. පොඩ්ඩක් කල්පනා කරල මෙහෙම කිව්වා. "එහෙම තමා ඉතින් ඒව බදින්න ඕනේ, මොකක්ද හේතුව නම් දන්නෙ නෑ, ඉස්සර ආච්චි සොසේජස් බදින්නෙත් මෙහෙම. මොකක් හරි හේතුවක් ඇතිනේ ඉස්සර ඉඳන් කරන් දෙයක් නිසා,මම ඕව අහල නෑ, අර ඉන්නේ ආච්චි, ගිහින් අහගන්න" අම්ම කිව්වා.
ශානා ඊට පස්සෙ ගියා ආච්චි ගාවට, ආච්චි කිව්වට තාම එච්චර වයස නෑ, තාම කෙල්ල වගේ. "ඇයි ආච්චි සොසේජස් බදින්න කලින් කොන කපලා අයින් කරන්නෙ?" ශානා ඇහුවා.
"එහෙම තමයි අත්තම්මා බැද්දෙ පුතේ, මාත් ඉතින් ඒ විදියටම කරා" ආච්චි කිව්වා.
"ඉතින් ආච්චි ඔයා අත්තම්ම ගෙන් "ඇයි" කියල ඇහුවෙ නැද්ද? ශානා ආයෙත් ඇහුවා.
"හේතුව මොකක්ද කියලා නම් අහලා නැහැ .අන්න අත්තමමා නැගිටල ඉන්නේ දූ ම ගිහින් අහන්නකෝ ඉතින්"
අත්තම්මා වයස උනාට සිහිය තියනවා. ශානා ගියා ආතම්ම ගාවට
"අත්තම්මේ, ආච්චි අම්මත් සොසේජස් බදින්නෙ කොනකපලා, අපේ අම්මත් එහෙමයි, ආච්චි අම්මා කියනවා අත්තම්මා කරපු නිසා කළා කියලා, අපේ අම්මා කියනවා ආච්චි අම්මා එහෙම බැදපු නිසා එයත් එහෙම කරනවා කියලා, හැබැයි කව්රුවත් "ඇයි" කියල හේතුවක් දන්නේ නෑ, ඇයි ආත්ම්මේ සොසේජස් වල කොන් කපලා බදින්නෙ?"
"ඉස්සර මට තිබ්බෙ එකම එක පොඩි තාච්චියක් විතරයි.සොසේජස් කරලම දාන්න ඒකෙ ඉඩ මදි , ඉතින් අයිනේ කෑලි දෙක කපලා තාච්චියෙ ගානට සොසේජස් කරල කපලා බැද්දා. නැතුව වෙන හේතුවක් නැහැ දුවේ , ඔයාගේ අම්මට ලොකු තාච්චි තියෙද්දී මොකටද කපලා බදින්නෙ? ඔයාගෙ ආච්චිවත්, අම්මවත් මගෙන් මේ ගැන අහලත් නැහැ, මම කියලත් නැහැ, අපරාදෙ මෙච්චර කල් විසිකරපු සොසේජස් කොන් කෑලි"
.........................................................
ඔයාලත් මේ දේවල් කරන්නේ ඇයි කියල හේතුවක් දැනගෙනද?
1. ඉස්සර ගෑණු අය ගෙවල් වලටම සීමා වෙලා හිටපු ඉස්සර කාලෙ, ගෑණු දරුවෙක් මල්වර උනාම, ඇය දීගෙක යන්න සුදුසුයි කියලා ගම් පළාත දැනුවත් කරලා, ඉක්මනට මනමාලයෙක් හොයාගන්න ඕනේ නිසා, මල්වර වීම ගම් හතටම කියලා සැමරුවා. එහෙම වදෙන් පොරෙන් ගෑණු බන්දන්න වුවමනාවක් නැති වර්තමානේ තාමත් ඉහලින් කොටහළු මගුල් සමරන්නෙ "ඇයි?"
2. වෙල් උඩින් පැනගෙන එන මනමාලයගේ කකුලේ ගෑවුනු මඩ එදා හෝදපු පුරුද්දට අද ෆුල් සූට් ගහලා බෙන්ස් එකේ බහින මනමාලයගේ කන්නඩිය වගේ පොලිෂ් කරපු සපත්තුවට වතුර වක් කරන්නෙ "ඇයි"?
3. ඉස්සර ගෙවල් වල මගුල් ගන්න කාලෙ මනමාලයා ඇවිත් එදාම මනමාලිව ගෙදර එක්කන් යන හින්දා ගෙවල් දෙකේම සමරපු මඟුල, සති ගණන් හනි මූන් ගිහින් වෙනම පදිංචියට යද්දිත්, Wedding/Homecoming කියල හෝටල් දෙකක පළවෙනි දවස සහ දෙවැනි දවස කියල සමරන්නෙ "ඇයි?"
4. ඉස්සර පඩිපෙළ වගේ ළමයි ඉන්න පවුලේ වයසින් වැඩි වැඩිමහල් දරුවො ඔක්කොම බැඳලා වෙන් වෙලා ගිහාම ගෙදර ඉතුරු වෙන පොඩිම එකා (බඩපිස්සා) දෙමව්පියො බලාගන්න මහ ගෙදර නවතින නිසා මහ ගෙදර අයිතිය ඉස්සර කාලෙ පොඩි පුතාට දුන්නා. මේ කාලෙ දෙමව්පියෝ ලොකු දුව ළඟ ඉඳිද්දිත් පිටරට ඉන්න පොඩි පුතාගෙ තනි අයිතියට මහ ගෙවල් ලියන්නේ "ඇයි?"
5. ඉස්සර මිනිස්සු ගමන් බිමන්වලට පාවිච්චි කලේ ගොං කරත්ත. ගොඩක් ගමන් කලාම ගොනාගෙ කකුල්වල කුර තුවාල වෙනව. ඒව පැසවල තුවල වැඩි වෙනව ගමන් කරනකොට විශබීජ ඇතුල් වෙලා. ඒක නිසා ඉස්සර ගොං කරත්තයක් ගමනක් යන්න කලින් ගොං කුරවලට පෑගෙන්න දෙහි ගෙඩියක් තිබ්බ, විශබීජ විනාශ වෙලා තුවාල හොද වෙන්න. දැන් කාලේ වාහනයක් අරන් ඉස්සෙල්ලාම පුරුද්දට රෝදවලට දෙහි ගෙඩි යට කරන්නෙ "ඇයි?"
6. ඉස්සර ගෑණු අය රස්සා නොකර ජීවිත කාලෙම සැමියාගෙන් යැපෙන නිසා බැඳලා යද්දී ගොඩ මඩ, ලී බඩු ටිකක් එක්ක පිට කරපු එක අද රස්සාවල් කරන ගෑණු බඳීද්දීත් හොයන දෑවැදි හොයන්නේ "ඇයි?"
.........................................................
මගේ යෝජනාව සියලුම සාමප්‍රදායන්/පුරුදු බැහැර කරන්න කියල නෙවෙයි.
හේතුවක් නැතුව ,හේතුවක් හොයන්නෙ නැතුව, පරම්පරාවෙන් පරම්පරාවට ඔහේ පැවතගෙන එන පුරුදු ප්‍රශ්න කරන්න කියන එක, "ඇයි" කියල අහන්න කියල. සමහර දේවල් දැන් කාලෙට නොගැලපෙන යල් පැනගිය අදහස් වගේම, තව සමහර දේවල් "ඇයි" කියල දැනගත්තම වඩාත් අර්ථවාන්විතව වගේ සමහරවිට අලුත් විදියකටත් කරන්න පුළුවන් වෙයි.
නිකන් ඔහේ කර කර ඉන්න එපා, "ඇයි" කියල අහන්න - "ඇයි" කියල කියන්න
ඒ පණ්ඩිතකම් උඹට වැඩක් නෑනෙ, මම කෑම හදල දෙනකං පොතක් පතල වැඩක් බලාගනිං, මෙන්න අම්ම කියාපි. අම්මා වෙනදා විදිහටම සොසේජස් කරල් හතරේ දෙපැත්තෙ කොන් ටික කපලා බැදෙන්න තෙල් තාච්චියට දැම්මා.
"නෑ මම ඇත්තටම අහන්නෙ, අම්ම හැමදාම සොසේජ් බදිනකොට කොන් කපල අයින් කරනවා. "ඇයි" කොන් කන්න හොඳ නැද්ද?
ඒ පාරනම් අම්ම ටිකක් ගැස්සුනා. පොඩ්ඩක් කල්පනා කරල මෙහෙම කිව්වා. "එහෙම තමා ඉතින් ඒව බදින්න ඕනේ, මොකක්ද හේතුව නම් දන්නෙ නෑ, ඉස්සර ආච්චි සොසේජස් බදින්නෙත් මෙහෙම. මොකක් හරි හේතුවක් ඇතිනේ ඉස්සර ඉඳන් කරන් දෙයක් නිසා,මම ඕව අහල නෑ, අර ඉන්නේ ආච්චි, ගිහින් අහගන්න" අම්ම කිව්වා.
ශානා ඊට පස්සෙ ගියා ආච්චි ගාවට, ආච්චි කිව්වට තාම එච්චර වයස නෑ, තාම කෙල්ල වගේ. "ඇයි ආච්චි සොසේජස් බදින්න කලින් කොන කපලා අයින් කරන්නෙ?" ශානා ඇහුවා.
"එහෙම තමයි අත්තම්මා බැද්දෙ පුතේ, මාත් ඉතින් ඒ විදියටම කරා" ආච්චි කිව්වා.
"ඉතින් ආච්චි ඔයා අත්තම්ම ගෙන් "ඇයි" කියල ඇහුවෙ නැද්ද? ශානා ආයෙත් ඇහුවා.
"හේතුව මොකක්ද කියලා නම් අහලා නැහැ .අන්න අත්තමමා නැගිටල ඉන්නේ දූ ම ගිහින් අහන්නකෝ ඉතින්"
අත්තම්මා වයස උනාට සිහිය තියනවා. ශානා ගියා ආතම්ම ගාවට
"අත්තම්මේ, ආච්චි අම්මත් සොසේජස් බදින්නෙ කොනකපලා, අපේ අම්මත් එහෙමයි, ආච්චි අම්මා කියනවා අත්තම්මා කරපු නිසා කළා කියලා, අපේ අම්මා කියනවා ආච්චි අම්මා එහෙම බැදපු නිසා එයත් එහෙම කරනවා කියලා, හැබැයි කව්රුවත් "ඇයි" කියල හේතුවක් දන්නේ නෑ, ඇයි ආත්ම්මේ සොසේජස් වල කොන් කපලා බදින්නෙ?"
"ඉස්සර මට තිබ්බෙ එකම එක පොඩි තාච්චියක් විතරයි.සොසේජස් කරලම දාන්න ඒකෙ ඉඩ මදි , ඉතින් අයිනේ කෑලි දෙක කපලා තාච්චියෙ ගානට සොසේජස් කරල කපලා බැද්දා. නැතුව වෙන හේතුවක් නැහැ දුවේ , ඔයාගේ අම්මට ලොකු තාච්චි තියෙද්දී මොකටද කපලා බදින්නෙ? ඔයාගෙ ආච්චිවත්, අම්මවත් මගෙන් මේ ගැන අහලත් නැහැ, මම කියලත් නැහැ, අපරාදෙ මෙච්චර කල් විසිකරපු සොසේජස් කොන් කෑලි"
.........................................................
ඔයාලත් මේ දේවල් කරන්නේ ඇයි කියල හේතුවක් දැනගෙනද?
1. ඉස්සර ගෑණු අය ගෙවල් වලටම සීමා වෙලා හිටපු ඉස්සර කාලෙ, ගෑණු දරුවෙක් මල්වර උනාම, ඇය දීගෙක යන්න සුදුසුයි කියලා ගම් පළාත දැනුවත් කරලා, ඉක්මනට මනමාලයෙක් හොයාගන්න ඕනේ නිසා, මල්වර වීම ගම් හතටම කියලා සැමරුවා. එහෙම වදෙන් පොරෙන් ගෑණු බන්දන්න වුවමනාවක් නැති වර්තමානේ තාමත් ඉහලින් කොටහළු මගුල් සමරන්නෙ "ඇයි?"
2. වෙල් උඩින් පැනගෙන එන මනමාලයගේ කකුලේ ගෑවුනු මඩ එදා හෝදපු පුරුද්දට අද ෆුල් සූට් ගහලා බෙන්ස් එකේ බහින මනමාලයගේ කන්නඩිය වගේ පොලිෂ් කරපු සපත්තුවට වතුර වක් කරන්නෙ "ඇයි"?
3. ඉස්සර ගෙවල් වල මගුල් ගන්න කාලෙ මනමාලයා ඇවිත් එදාම මනමාලිව ගෙදර එක්කන් යන හින්දා ගෙවල් දෙකේම සමරපු මඟුල, සති ගණන් හනි මූන් ගිහින් වෙනම පදිංචියට යද්දිත්, Wedding/Homecoming කියල හෝටල් දෙකක පළවෙනි දවස සහ දෙවැනි දවස කියල සමරන්නෙ "ඇයි?"
4. ඉස්සර පඩිපෙළ වගේ ළමයි ඉන්න පවුලේ වයසින් වැඩි වැඩිමහල් දරුවො ඔක්කොම බැඳලා වෙන් වෙලා ගිහාම ගෙදර ඉතුරු වෙන පොඩිම එකා (බඩපිස්සා) දෙමව්පියො බලාගන්න මහ ගෙදර නවතින නිසා මහ ගෙදර අයිතිය ඉස්සර කාලෙ පොඩි පුතාට දුන්නා. මේ කාලෙ දෙමව්පියෝ ලොකු දුව ළඟ ඉඳිද්දිත් පිටරට ඉන්න පොඩි පුතාගෙ තනි අයිතියට මහ ගෙවල් ලියන්නේ "ඇයි?"
5. ඉස්සර මිනිස්සු ගමන් බිමන්වලට පාවිච්චි කලේ ගොං කරත්ත. ගොඩක් ගමන් කලාම ගොනාගෙ කකුල්වල කුර තුවාල වෙනව. ඒව පැසවල තුවල වැඩි වෙනව ගමන් කරනකොට විශබීජ ඇතුල් වෙලා. ඒක නිසා ඉස්සර ගොං කරත්තයක් ගමනක් යන්න කලින් ගොං කුරවලට පෑගෙන්න දෙහි ගෙඩියක් තිබ්බ, විශබීජ විනාශ වෙලා තුවාල හොද වෙන්න. දැන් කාලේ වාහනයක් අරන් ඉස්සෙල්ලාම පුරුද්දට රෝදවලට දෙහි ගෙඩි යට කරන්නෙ "ඇයි?"
6. ඉස්සර ගෑණු අය රස්සා නොකර ජීවිත කාලෙම සැමියාගෙන් යැපෙන නිසා බැඳලා යද්දී ගොඩ මඩ, ලී බඩු ටිකක් එක්ක පිට කරපු එක අද රස්සාවල් කරන ගෑණු බඳීද්දීත් හොයන දෑවැදි හොයන්නේ "ඇයි?"
.........................................................
මගේ යෝජනාව සියලුම සාමප්‍රදායන්/පුරුදු බැහැර කරන්න කියල නෙවෙයි.
හේතුවක් නැතුව ,හේතුවක් හොයන්නෙ නැතුව, පරම්පරාවෙන් පරම්පරාවට ඔහේ පැවතගෙන එන පුරුදු ප්‍රශ්න කරන්න කියන එක, "ඇයි" කියල අහන්න කියල. සමහර දේවල් දැන් කාලෙට නොගැලපෙන යල් පැනගිය අදහස් වගේම, තව සමහර දේවල් "ඇයි" කියල දැනගත්තම වඩාත් අර්ථවාන්විතව වගේ සමහරවිට අලුත් විදියකටත් කරන්න පුළුවන් වෙයි.
නිකන් ඔහේ කර කර ඉන්න එපා, "ඇයි" කියල අහන්න - "ඇයි" කියල කියන්න
?
