සතිපට්ඨානය වඩන්න සරලව පටන් ගමුද?
:සතිපට්ඨානය සරලව කිරීම සඳහා පහත ක්‍රම අනුගමනය කළ හැකිය:
1. කායානුපස්සනාව:
ශරීරයේ ඉරියව් හා ක්‍රියාකාරකම් පිළිබඳ දැනුවත් වීම.
උදාහරණ: ආශ්වාස-ප්‍රශ්වාසය නිරීක්ෂණය කිරීම.
"ආනාපානසති භික්ඛවෙ භාවිතා බහුලීකතා මහප්ඵලා හොති මහානිසංසා"
"මහණෙනි, ආනාපානසතිය වඩන ලද්දේ, බහුල කරන ලද්දේ මහත් ඵල ඇත්තේ, මහත් ආනිසංස ඇත්තේ වෙයි"
2. වේදනානුපස්සනාව:
හැඟීම් හා සංවේදනා නිරීක්ෂණය කිරීම.
උදාහරණ: සැප, දුක්, උපේක්ෂා හැඟීම් හඳුනාගැනීම.
3. චිත්තානුපස්සනාව:
සිතෙහි ස්වභාවය නිරීක්ෂණය කිරීම.
උදාහරණ: රාගී, ද්වේෂී, මෝහී සිතිවිලි හඳුනාගැනීම.
4. ධම්මානුපස්සනාව:
මානසික තත්ත්වයන් හා ධර්මතා නිරීක්ෂණය කිරීම.
උදාහරණ: පංච නීවරණ හඳුනාගැනීම.
සරල ක්‍රියාත්මක පියවර:
1. ආරම්භය:
- පහසු ඉරියව්වක වාඩි වන්න.
- ඇස් වසා ගන්න.
- ගැඹුරු ආශ්වාස-ප්‍රශ්වාස කිහිපයක් ගන්න.
2. ශරීරය නිරීක්ෂණය:
- ශරීරයේ ස්පර්ශය හා බර දැනෙන ආකාරය නිරීක්ෂණය කරන්න.
- ආශ්වාස-ප්‍රශ්වාසය කෙරෙහි අවධානය යොමු කරන්න.
3. හැඟීම් නිරීක්ෂණය:
- ඔබේ හැඟීම් කෙරෙහි අවධානය යොමු කරන්න.
- ඒවා නම් කරන්න (උදා: සතුට, කනස්සල්ල, සැහැල්ලුව).
4. සිතිවිලි නිරීක්ෂණය:
- සිතෙහි පහළ වන සිතිවිලි නිරීක්ෂණය කරන්න.
- ඒවා විනිශ්චය නොකර හුදෙක් නිරීක්ෂණය කරන්න.
5. පුළුල් නිරීක්ෂණය:
- සියලු අත්දැකීම් කෙරෙහි විවෘත අවධානයක් පවත්වන්න.
- ඒවා පැමිණෙන හා යන ආකාරය නිරීක්ෂණය කරන්න.
මතක තබා ගත යුතු කරුණු:
- විනිශ්චය නොකර හුදෙක් නිරීක්ෂණය කරන්න.
- සිත වෙනත් අතක යන විට නැවත මූලික අරමුණට ගෙන එන්න.
- දිනපතා කෙටි කාලයක් හෝ පුරුදු කරන්න.
"සතො භික්ඛවෙ භික්ඛු විහරෙය්ය සම්පජානො"
"මහණෙනි, භික්ෂුව සිහියෙන් හා නුවණින් යුක්තව විසිය යුතුය"
මෙම සරල පුහුණුව නිරන්තරයෙන් කිරීමෙන් සතිපට්ඨානයේ ගැඹුරු අර්ථයන් ක්‍රමයෙන් අවබෝධ කර ගත හැකිය.
...................................................................
සෝවාන් වීමට සතර සතිපට්ඨාන වැඩිය යුතුයිද?
ඔව්, සෝවාන් වීමට සතර සතිපට්ඨානය වැඩීම ඉතා වැදගත් වේ. සතර සතිපට්ඨානය යනු බුදුරජාණන් වහන්සේ විසින් දේශනා කරන ලද ප්‍රධාන භාවනා ක්‍රමයකි. මෙය සෝවාන් ඵලය ලැබීමට පමණක් නොව, සියලු ආර්ය මාර්ග ඵල සාක්ෂාත් කර ගැනීමට උපකාරී වේ.
මහාසතිපට්ඨාන සූත්‍රයේ මෙසේ සඳහන් වේ:
"එකායනො අයං භික්ඛවෙ මග්ගො සත්තානං විසුද්ධියා, සොකපරිදෙවානං සමතික්කමාය, දුක්ඛදොමනස්සානං අත්ථඞ්ගමාය, ඤායස්ස අධිගමාය, නිබ්බානස්ස සච්ඡිකිරියාය යදිදං චත්තාරො සතිපට්ඨානා"
"මහණෙනි, සත්වයන්ගේ පිරිසිදු බව පිණිස, ශෝක පරිදේවයන් ඉක්මවීම පිණිස, දුක් දොම්නස් නැති කිරීම පිණිස, නිවැරදි මග අවබෝධය පිණිස, නිවන් සාක්ෂාත් කිරීම පිණිස ඇති ඒකායන මාර්ගය මෙම සතර සතිපට්ඨානයයි."
සතර සතිපට්ඨානය වැඩීමෙන් ලැබෙන ප්‍රතිඵල:
1. කායානුපස්සනාව: ශරීරය පිළිබඳ සතිමත් බව වර්ධනය කරයි, අනිත්‍ය බව අවබෝධ කරයි.
2. වේදනානුපස්සනාව: වේදනා පිළිබඳ සතිමත් බව වර්ධනය කරයි, දුක්ඛ සත්‍යය අවබෝධ කරයි.
3. චිත්තානුපස්සනාව: සිතෙහි ස්වභාවය පිළිබඳ සතිමත් බව වර්ධනය කරයි, අනාත්ම බව අවබෝධ කරයි.
4. ධම්මානුපස්සනාව: මානසික තත්ත්වයන් පිළිබඳ සතිමත් බව වර්ධනය කරයි, පටිච්ච සමුප්පාදය අවබෝධ කරයි.
සතර සතිපට්ඨානය වැඩීමෙන් සෝවාන් ඵලයට අවශ්‍ය පහත සඳහන් කරුණු සාක්ෂාත් කර ගත හැකිය:
1. සක්කාය දිට්ඨිය දුරු කිරීම: ආත්ම සංඥාව දුරු කිරීම.
2. විචිකිච්ඡාව දුරු කිරීම: බුදු, දහම්, සඟ කෙරෙහි සැක දුරු කිරීම.
3. සීලබ්බත පරාමාසය දුරු කිරීම: අන්ධ ශ්‍රද්ධාවෙන් සිල් රැකීම වැනි මිථ්‍යා ක්‍රියා දුරු කිරීම.
අංගුත්තර නිකායේ මෙසේ සඳහන් වේ:
"යතො ඛො භික්ඛවෙ අරියසාවකො ඉමෙසං චතුන්නං සතිපට්ඨානානං භාවිතත්තා බහුලීකතත්තා සොතාපත්තිඵලසච්ඡිකිරියාය සංවත්තති"
"මහණෙනි, යම් කලෙක ආර්ය ශ්‍රාවකයා මෙම සතර සතිපට්ඨානයන් වඩා බහුල කොට පුරුදු කරයි ද, එවිට ඔහු සෝවාන් ඵලය සාක්ෂාත් කිරීම සඳහා පවතී."
එබැවින්, සෝවාන් වීමට සතර සතිපට්ඨානය වැඩීම ඉතා වැදගත් වන අතර, එය නිර්වාණය සාක්ෂාත් කර ගැනීමේ මාර්ගයේ අත්‍යවශ්‍ය කොටසක් ලෙස සැලකිය හැකිය.
:සතිපට්ඨානය සරලව කිරීම සඳහා පහත ක්‍රම අනුගමනය කළ හැකිය:
1. කායානුපස්සනාව:
ශරීරයේ ඉරියව් හා ක්‍රියාකාරකම් පිළිබඳ දැනුවත් වීම.
උදාහරණ: ආශ්වාස-ප්‍රශ්වාසය නිරීක්ෂණය කිරීම.
"ආනාපානසති භික්ඛවෙ භාවිතා බහුලීකතා මහප්ඵලා හොති මහානිසංසා"
"මහණෙනි, ආනාපානසතිය වඩන ලද්දේ, බහුල කරන ලද්දේ මහත් ඵල ඇත්තේ, මහත් ආනිසංස ඇත්තේ වෙයි"
2. වේදනානුපස්සනාව:
හැඟීම් හා සංවේදනා නිරීක්ෂණය කිරීම.
උදාහරණ: සැප, දුක්, උපේක්ෂා හැඟීම් හඳුනාගැනීම.
3. චිත්තානුපස්සනාව:
සිතෙහි ස්වභාවය නිරීක්ෂණය කිරීම.
උදාහරණ: රාගී, ද්වේෂී, මෝහී සිතිවිලි හඳුනාගැනීම.
4. ධම්මානුපස්සනාව:
මානසික තත්ත්වයන් හා ධර්මතා නිරීක්ෂණය කිරීම.
උදාහරණ: පංච නීවරණ හඳුනාගැනීම.
සරල ක්‍රියාත්මක පියවර:
1. ආරම්භය:
- පහසු ඉරියව්වක වාඩි වන්න.
- ඇස් වසා ගන්න.
- ගැඹුරු ආශ්වාස-ප්‍රශ්වාස කිහිපයක් ගන්න.
2. ශරීරය නිරීක්ෂණය:
- ශරීරයේ ස්පර්ශය හා බර දැනෙන ආකාරය නිරීක්ෂණය කරන්න.
- ආශ්වාස-ප්‍රශ්වාසය කෙරෙහි අවධානය යොමු කරන්න.
3. හැඟීම් නිරීක්ෂණය:
- ඔබේ හැඟීම් කෙරෙහි අවධානය යොමු කරන්න.
- ඒවා නම් කරන්න (උදා: සතුට, කනස්සල්ල, සැහැල්ලුව).
4. සිතිවිලි නිරීක්ෂණය:
- සිතෙහි පහළ වන සිතිවිලි නිරීක්ෂණය කරන්න.
- ඒවා විනිශ්චය නොකර හුදෙක් නිරීක්ෂණය කරන්න.
5. පුළුල් නිරීක්ෂණය:
- සියලු අත්දැකීම් කෙරෙහි විවෘත අවධානයක් පවත්වන්න.
- ඒවා පැමිණෙන හා යන ආකාරය නිරීක්ෂණය කරන්න.
මතක තබා ගත යුතු කරුණු:
- විනිශ්චය නොකර හුදෙක් නිරීක්ෂණය කරන්න.
- සිත වෙනත් අතක යන විට නැවත මූලික අරමුණට ගෙන එන්න.
- දිනපතා කෙටි කාලයක් හෝ පුරුදු කරන්න.
"සතො භික්ඛවෙ භික්ඛු විහරෙය්ය සම්පජානො"
"මහණෙනි, භික්ෂුව සිහියෙන් හා නුවණින් යුක්තව විසිය යුතුය"
මෙම සරල පුහුණුව නිරන්තරයෙන් කිරීමෙන් සතිපට්ඨානයේ ගැඹුරු අර්ථයන් ක්‍රමයෙන් අවබෝධ කර ගත හැකිය.
...................................................................
සෝවාන් වීමට සතර සතිපට්ඨාන වැඩිය යුතුයිද?
ඔව්, සෝවාන් වීමට සතර සතිපට්ඨානය වැඩීම ඉතා වැදගත් වේ. සතර සතිපට්ඨානය යනු බුදුරජාණන් වහන්සේ විසින් දේශනා කරන ලද ප්‍රධාන භාවනා ක්‍රමයකි. මෙය සෝවාන් ඵලය ලැබීමට පමණක් නොව, සියලු ආර්ය මාර්ග ඵල සාක්ෂාත් කර ගැනීමට උපකාරී වේ.
මහාසතිපට්ඨාන සූත්‍රයේ මෙසේ සඳහන් වේ:
"එකායනො අයං භික්ඛවෙ මග්ගො සත්තානං විසුද්ධියා, සොකපරිදෙවානං සමතික්කමාය, දුක්ඛදොමනස්සානං අත්ථඞ්ගමාය, ඤායස්ස අධිගමාය, නිබ්බානස්ස සච්ඡිකිරියාය යදිදං චත්තාරො සතිපට්ඨානා"
"මහණෙනි, සත්වයන්ගේ පිරිසිදු බව පිණිස, ශෝක පරිදේවයන් ඉක්මවීම පිණිස, දුක් දොම්නස් නැති කිරීම පිණිස, නිවැරදි මග අවබෝධය පිණිස, නිවන් සාක්ෂාත් කිරීම පිණිස ඇති ඒකායන මාර්ගය මෙම සතර සතිපට්ඨානයයි."
සතර සතිපට්ඨානය වැඩීමෙන් ලැබෙන ප්‍රතිඵල:
1. කායානුපස්සනාව: ශරීරය පිළිබඳ සතිමත් බව වර්ධනය කරයි, අනිත්‍ය බව අවබෝධ කරයි.
2. වේදනානුපස්සනාව: වේදනා පිළිබඳ සතිමත් බව වර්ධනය කරයි, දුක්ඛ සත්‍යය අවබෝධ කරයි.
3. චිත්තානුපස්සනාව: සිතෙහි ස්වභාවය පිළිබඳ සතිමත් බව වර්ධනය කරයි, අනාත්ම බව අවබෝධ කරයි.
4. ධම්මානුපස්සනාව: මානසික තත්ත්වයන් පිළිබඳ සතිමත් බව වර්ධනය කරයි, පටිච්ච සමුප්පාදය අවබෝධ කරයි.
සතර සතිපට්ඨානය වැඩීමෙන් සෝවාන් ඵලයට අවශ්‍ය පහත සඳහන් කරුණු සාක්ෂාත් කර ගත හැකිය:
1. සක්කාය දිට්ඨිය දුරු කිරීම: ආත්ම සංඥාව දුරු කිරීම.
2. විචිකිච්ඡාව දුරු කිරීම: බුදු, දහම්, සඟ කෙරෙහි සැක දුරු කිරීම.
3. සීලබ්බත පරාමාසය දුරු කිරීම: අන්ධ ශ්‍රද්ධාවෙන් සිල් රැකීම වැනි මිථ්‍යා ක්‍රියා දුරු කිරීම.
අංගුත්තර නිකායේ මෙසේ සඳහන් වේ:
"යතො ඛො භික්ඛවෙ අරියසාවකො ඉමෙසං චතුන්නං සතිපට්ඨානානං භාවිතත්තා බහුලීකතත්තා සොතාපත්තිඵලසච්ඡිකිරියාය සංවත්තති"
"මහණෙනි, යම් කලෙක ආර්ය ශ්‍රාවකයා මෙම සතර සතිපට්ඨානයන් වඩා බහුල කොට පුරුදු කරයි ද, එවිට ඔහු සෝවාන් ඵලය සාක්ෂාත් කිරීම සඳහා පවතී."
එබැවින්, සෝවාන් වීමට සතර සතිපට්ඨානය වැඩීම ඉතා වැදගත් වන අතර, එය නිර්වාණය සාක්ෂාත් කර ගැනීමේ මාර්ගයේ අත්‍යවශ්‍ය කොටසක් ලෙස සැලකිය හැකිය.
සම්මා දිට්ටි, සම්මා සති, සම්මා සමාදි. නිවැරදි දැකීම, නිවැරදි සිහිය, නිවැරදි මනස තිබ්බම ඇති.
