සමනල අඩවියේ නොයිඳුල් ජල මූලාශ්රවලට කුණු කසල අපද්රව්ය මෙලෙස එක් කරන්නේ කවුරුන්ද?
මෙවර සිරිපා වාරයේ නිමාව සටහන් වන වෙසක් පොහෝ දින (2023.05.05) අප මිතුරන් කිහිප දෙනෙක් එක්ව රත්නපුර පලාබද්දල පාරේ පොලිතීන් ප්ලාස්ටික් ආදී නොදිරන අපද්රව්ය ඉවත් කිරීමේ කුඩා ශ්රමදානයක නියැළුණෙමු. අප කණ්ඩායම 5 සිකුරාදා උදෑසන සිරිපා වැඳපුදාගෙන මළුවේ සිට රත්නපුර පලාබද්දල පාරේ පවනැල්ල දක්වා කොටසේ මාර්ගයට පෙනෙන තෙක්මානයේ අපේ රටේ බැතිමතුන් විසින් කැලෑවට වීසි කර දමා තිබූ ඇසට දකින්නට ලැබුණ ප්ලාස්ටික් බෝතල්, ෂොපින් කවර, පොලිතීන් උර, ඉටිකොළ, ටොෆි කොළ, භාණ්ඩ හා ආහාර ඇසුරුම් ආදී නොදිරන අපද්රව්ය හැකි ශක්ති පමණින් එකතු කරමින් පැමිණියෙමු.
හැටන් පාරට සාපේක්ෂව ඉතා අඩු වශයෙන් රත්නපුර පාරේ එවැනි අපද්රව්ය තිබීම යම් සතුටුදායක කරුණක් විය. කඩ, අම්බලම් ආසන්නයේ සහ බඳුන්වල දමා ඇති අපද්රව්ය බැහැර කරලීමට ක්රමවේදයක් ඇති නිසා අපගේ ඉලක්කය වූයේ අම්බලම් හෝ කඩ ආසන්නයේත් නොවන අපද්රව්ය බැහැර කිරීමට සකසා ඇති බඳුන්වලිනුත් පිටත පාරේ දෙපස කැලෑව තුලට දමා තිබූ නොදිරන අපද්රව්ය රැගෙන ඒමයි. අඩවියේ නොයිඳුල් වන පෙතට එකතු වීමට නියමිතව තිබූ නොදිරන ද්රව්ය යම් තරමක් හෝ ඉවත් කිරීමයි.
එහිදී රත්නපුර පාරේ සීත ගඟුල පසු කර ධර්මරාජගල දෙසට මද දුරක් එන විටම සීත ගඟුල හෙවත් කුරු ගඟේ ඉවුර ආසන්නයටම දමා තිබූ මේ කසල ගොඩ දක්නට ලැබුණි. මා එතැනටම ගොස් එහි ඇත්තේ දිරායන අපද්රව්ය පමණක්දැයි බැලූ විට වීදුරු බෝතල්, ප්ලාස්ටික් බෝතල්, පොලිතින් ෂොපින් කවර, ලෝහමය ද්රව්ය ආදී නොදිරන අපද්රව්යත් දිරා යන ආහාරමය අපද්රව්ය සහ කඩදාසි ආදිය සමග තිබුණි. කුණු වෙමින් ඕජස් ගලමින් දැඩි දුර්ගන්ධයෙන් යුතුව තිබූ ආහාරමය කැලි කසල වැසි දිය සමග සෙමෙන් සෙමෙන් පහලින් ඇති සීත ගඟුලේ ජලයට මුසු වෙමින් තිබුණි
දැඩි අප්රසන්නතාවයකින් මෙම ඡායාරූප ගෙන පහළට බසින ගමනේදී ගෙත්තම්පානත් ගජමංසලත් අතරදී පාරට පහලින් කැලෑව තුළ එතරම් විශාල නැතත් තවත් එවැනි ස්ථානයක් දක්නට ලැබුණි. එතැනද පහළින් අඩවියේ නොකිලිටි ජල මූලාශ්ර තිබෙන තැනකි. අප නොදකින තැන්වලත් අඩවිය තුළ තවත් මෙවැනි කුණු ගොඩවල් තිබෙනවා විය හැක.
මෙම කුණු ගොඩවල් සිරිපා වන්දනාවේ යෙදෙන බැතිමතුන් විසින් සෘජුව ඒ තැන්වලටම බැහැර කිරීමෙන් සෑදුණු ඒවා නොවේ. සිරිපා පාරෙන් තරමක් දුරින් ඇති මේ තැන්වලට කවුරුන් විසින් හෝ කුණු ගෙනැවිත් දැමීමෙන් සෑදුණු ඒවා බව පැහැදිලිය. ඒවා කවුරුන් විසින් ගෙනැවිත් දැමුවාදැයි මා නොදන්නා නිසා සෘජුව කිසිවෙකුට ඇඟිල්ල දිගු කර චෝදනා කිරීමට මට නොහැකිය. නමුත් කොතැනක හෝ බරපතල වැරැද්දක් ඇති බව පෙනෙයි.
අඩවියේ කුණු කසල බැහැර කිරීමේ නියමිත ක්රමවේදයෙන් පිට යම් අයෙකු හෝ කිහිප දෙනෙක් වංචනිකව කටයුතු කර ඇති බව පෙනෙයි. මේවා එකතු වන ජල මූලාශ්ර පහළදී වර්ණගල ඇල්ල බෝපත් ඇල්ල වැනි සොබා දහමේ සුන්දර නිර්මාණ ඇති කරමින් ගලා යයි. බොහෝ දෙනෙක් පිරිසිදු ජලය යැයි සිතා ඒවා පරිහරණය කරති. සොයාගත නොහැකි ලෙඩ රෝග ඇති වූවත් පුදුමයට කරුණක් නැත. සමනල අඩවියේ සුන්දරත්වයට පිරිසිදුකමට බරපතල හානියක් ඇති කරන මෙම අක්රමවත් කුණු කසල බැහැර කිරීම් නතර කරලීමට බලධාරීන්ගේ ඇස් ඇරේවා..
යසස් වීරසිංහ මහතාගේ ගවේෂණයක් ආශ්රයෙනි.

මෙවර සිරිපා වාරයේ නිමාව සටහන් වන වෙසක් පොහෝ දින (2023.05.05) අප මිතුරන් කිහිප දෙනෙක් එක්ව රත්නපුර පලාබද්දල පාරේ පොලිතීන් ප්ලාස්ටික් ආදී නොදිරන අපද්රව්ය ඉවත් කිරීමේ කුඩා ශ්රමදානයක නියැළුණෙමු. අප කණ්ඩායම 5 සිකුරාදා උදෑසන සිරිපා වැඳපුදාගෙන මළුවේ සිට රත්නපුර පලාබද්දල පාරේ පවනැල්ල දක්වා කොටසේ මාර්ගයට පෙනෙන තෙක්මානයේ අපේ රටේ බැතිමතුන් විසින් කැලෑවට වීසි කර දමා තිබූ ඇසට දකින්නට ලැබුණ ප්ලාස්ටික් බෝතල්, ෂොපින් කවර, පොලිතීන් උර, ඉටිකොළ, ටොෆි කොළ, භාණ්ඩ හා ආහාර ඇසුරුම් ආදී නොදිරන අපද්රව්ය හැකි ශක්ති පමණින් එකතු කරමින් පැමිණියෙමු.

හැටන් පාරට සාපේක්ෂව ඉතා අඩු වශයෙන් රත්නපුර පාරේ එවැනි අපද්රව්ය තිබීම යම් සතුටුදායක කරුණක් විය. කඩ, අම්බලම් ආසන්නයේ සහ බඳුන්වල දමා ඇති අපද්රව්ය බැහැර කරලීමට ක්රමවේදයක් ඇති නිසා අපගේ ඉලක්කය වූයේ අම්බලම් හෝ කඩ ආසන්නයේත් නොවන අපද්රව්ය බැහැර කිරීමට සකසා ඇති බඳුන්වලිනුත් පිටත පාරේ දෙපස කැලෑව තුලට දමා තිබූ නොදිරන අපද්රව්ය රැගෙන ඒමයි. අඩවියේ නොයිඳුල් වන පෙතට එකතු වීමට නියමිතව තිබූ නොදිරන ද්රව්ය යම් තරමක් හෝ ඉවත් කිරීමයි.

එහිදී රත්නපුර පාරේ සීත ගඟුල පසු කර ධර්මරාජගල දෙසට මද දුරක් එන විටම සීත ගඟුල හෙවත් කුරු ගඟේ ඉවුර ආසන්නයටම දමා තිබූ මේ කසල ගොඩ දක්නට ලැබුණි. මා එතැනටම ගොස් එහි ඇත්තේ දිරායන අපද්රව්ය පමණක්දැයි බැලූ විට වීදුරු බෝතල්, ප්ලාස්ටික් බෝතල්, පොලිතින් ෂොපින් කවර, ලෝහමය ද්රව්ය ආදී නොදිරන අපද්රව්යත් දිරා යන ආහාරමය අපද්රව්ය සහ කඩදාසි ආදිය සමග තිබුණි. කුණු වෙමින් ඕජස් ගලමින් දැඩි දුර්ගන්ධයෙන් යුතුව තිබූ ආහාරමය කැලි කසල වැසි දිය සමග සෙමෙන් සෙමෙන් පහලින් ඇති සීත ගඟුලේ ජලයට මුසු වෙමින් තිබුණි


දැඩි අප්රසන්නතාවයකින් මෙම ඡායාරූප ගෙන පහළට බසින ගමනේදී ගෙත්තම්පානත් ගජමංසලත් අතරදී පාරට පහලින් කැලෑව තුළ එතරම් විශාල නැතත් තවත් එවැනි ස්ථානයක් දක්නට ලැබුණි. එතැනද පහළින් අඩවියේ නොකිලිටි ජල මූලාශ්ර තිබෙන තැනකි. අප නොදකින තැන්වලත් අඩවිය තුළ තවත් මෙවැනි කුණු ගොඩවල් තිබෙනවා විය හැක.

මෙම කුණු ගොඩවල් සිරිපා වන්දනාවේ යෙදෙන බැතිමතුන් විසින් සෘජුව ඒ තැන්වලටම බැහැර කිරීමෙන් සෑදුණු ඒවා නොවේ. සිරිපා පාරෙන් තරමක් දුරින් ඇති මේ තැන්වලට කවුරුන් විසින් හෝ කුණු ගෙනැවිත් දැමීමෙන් සෑදුණු ඒවා බව පැහැදිලිය. ඒවා කවුරුන් විසින් ගෙනැවිත් දැමුවාදැයි මා නොදන්නා නිසා සෘජුව කිසිවෙකුට ඇඟිල්ල දිගු කර චෝදනා කිරීමට මට නොහැකිය. නමුත් කොතැනක හෝ බරපතල වැරැද්දක් ඇති බව පෙනෙයි.


අඩවියේ කුණු කසල බැහැර කිරීමේ නියමිත ක්රමවේදයෙන් පිට යම් අයෙකු හෝ කිහිප දෙනෙක් වංචනිකව කටයුතු කර ඇති බව පෙනෙයි. මේවා එකතු වන ජල මූලාශ්ර පහළදී වර්ණගල ඇල්ල බෝපත් ඇල්ල වැනි සොබා දහමේ සුන්දර නිර්මාණ ඇති කරමින් ගලා යයි. බොහෝ දෙනෙක් පිරිසිදු ජලය යැයි සිතා ඒවා පරිහරණය කරති. සොයාගත නොහැකි ලෙඩ රෝග ඇති වූවත් පුදුමයට කරුණක් නැත. සමනල අඩවියේ සුන්දරත්වයට පිරිසිදුකමට බරපතල හානියක් ඇති කරන මෙම අක්රමවත් කුණු කසල බැහැර කිරීම් නතර කරලීමට බලධාරීන්ගේ ඇස් ඇරේවා..
යසස් වීරසිංහ මහතාගේ ගවේෂණයක් ආශ්රයෙනි.
Last edited: