අද පොඩ්ඩක් කරුණු ටිකක් බෙදාගන්නම් බඩුවක් මුට්ටුවක් ලංකාවට ගෙන්නන්න යනකොට මුලිකවම සැලකිලිමත් වෙන්න ඕන දේවල් ටිකක් කෙටියෙන්. දැන් කට්ටිය තමන්ගේ ගෘහ පරිබෝජනයට හරි, පොඩි බිස්නස් ලයින් එකකට අපි හිතමු බඩුවක් හෝ බඩු ලොට් එකක් ආනයන කරන්න හිතන් ඉන්නවා කියලා. දැනටම එහෙම කරන අය ඕනෑතරම් ඇති කිරියේ. මෙන්න මේ සටහන් ටික එහෙම කරන්න ඉන්න හිතන් ඉන්න කුකුලන්ට
අපි මුලින්ම කරන්නේ අපිට ඕන කරන භාණ්ඩ වර්ගය, භාණ්ඩ ප්රමාණය සහ එහි විවිදත්වය අනුව අවශ්යතාවය ගණනය කරන එක. ඊට පස්සේ අපි හොයන්න ඕන අදාළ භාණ්ඩ ලංකාවට ගෙන්වන්න පුලුවන්ද කියලා හොයන එක. ලංකාවට ආනයනය කල නොහැකි සහ බලපත්ර සහිතව ආනයනය කරන්න ඕන කියල නම්කරපු භාණ්ඩ නාමාවලියක් තියෙනවා. අපිට හිතුන ගමන් හැම භාණ්ඩයම ආනයනය කරන්න රේගුව ඉඩදෙන්න නැහැ. අමතරව ලංකාවට ආනයනය සහ අපනයනය වන භාණ්ඩ පිළිබවද ආනයන සහ අපනයන පාලන දෙපාර්තුමේන්තුව වග කියන්න ඕන.
මුලින්ම අප සොයාබැලිය යුතුයි ආනයන සිමා වලින් අප ආනයනය කිරීමට සිතාගෙන සිටින භාණ්ඩය නිදහස්ද කියලා.
එක කොහොමද කරන්නේ?
ක්රම දෙකක් තියෙනවා. පලවෙනි එක කොටුව හේමාස් බිල්ඩිමේ තියෙන "Import and Export Control Department" එක. දෙවෙනි එක "Sri Lanka Customs" එක. කැමති කෙනෙක්ට තමන් ආනයනය කරන්න හිතන් ඉන්න භාණ්ඩ වර්ගය විස්තරයක් රැගෙන ඉහත සදහන් ආයතන වෙත ගියොත් පැහැදිලි තොරතුරු ඒ සම්බන්දව ලබාගන්න පුළුවන්. අපි ලග දැනටමත් "HS Code" එකක් තියෙනවනම් වැඩේ තවත් පහසු වෙනවා
https://elakiri.com/threads/harmonized-system-hs-code-.2072734/
ඉතින් ලබාගෙන,
ඔව්, එහෙම තොරතුරු ලබාගෙන අදාළ භාණ්ඩ වර්ගය ආනයනය කිරීමට සම්බාදක නැත්නම් පැකිලීමකින් තොරව ආනයන කටයුතු සිදුකරගන්න පුළුවන්. එහෙම බැරි වෙලාවල් තියෙනවද? ඔව්. තියෙනවා.
1. Prohibited items - කුමන හේතුවක් මතවත් ගෙන්න බැහැ. මෙම ලැයිස්තුව මතට වැටි තිබෙන භාණ්ඩ වර්ග කිසිදු හේතුවක් මත සාමාන්ය පුරවැසියෙකුට ආනයනය කල නොහැක. හැබැයි රාජ්ය අංශයේ රාජකාරි සහ Diplomatic රාජකාරි සදහා මෙම ලැයිස්තුව යම් අයිතම සදහා සලකාබැලීමක් නොමැත.
- මත්ද්රව්ය සහ මනෝවිද්යාත්මක ද්රව්ය
- පූර්වගාමී ඖෂධ
- අසභ්ය සහ ආගමික සාහිත්ය පොත් පත් සහ සගරා
- සිගරට් ( අති විශේෂ අවසරයක් නොමැතිව )
- ගිනි අවි, පතොරම්, වායු තුවක්කු සහ පුපුරණ ද්රව්ය
2. Restricted items - මේක ආතල්. කෑලි දෙකකට කැඩෙනවා. "Temporary suspended" කියන්නේ පලවෙනි කුලකය. දැන් ඔය ආනයන සිමා ගහලා තියෙන්න කාර් වලට. ගේන්නම බැහැ. දෙවෙනි එක "License suspended" ,දැන් ඔය ඉහත සදහන් කරපු ආයතන දෙකෙන් එකකට ගිහින් අපිට කියුවා කියලා හිතන්න ආනයනය කරන්න හිතන් ඉන්න භාණ්ඩ වර්ගය "License suspended" කියලා. ඒ කියන්නේ බලපත්රයක් එක්ක භාණ්ඩ ටික ගෙන්නගන්න පුළුවන්. අදාළ ලියකියවිලි "Import and Export Control Department" එකෙන් ගන්න පුළුවන්. එයාල ෆොර්මස් එහෙම පුරවන විදියේ ඉදන් කියලා දෙනවා. එතකොට අදාළ ලියකියවිලි නිසි පරිදි "Import and Export Control Department" එකට බාර දුන්නම එයාල අදාලා "Commercial Invoice" එක සදහන් කරලා බලපත්රයක් දෙනවා අපිට. අපිට අන්න එක පාදක කරගෙන හිතන් ඉන්න භාණ්ඩ වර්ගය ආනයනය කරන්න පුළුවන්. හැබැයි "Commercial Invoice" එකේ සදහන් දේවල් පමණයි. ඒකනිසා"Commercial Invoice" එක බාරදෙනකොට "Import and Export Control Department" එකට නිවැරදි "Commercial Invoice" එක බාරදෙන්න.
එම කුලකයට වැටෙන අයිතම ටිකක් පහතින්
- රන්, ස්වර්ණාභරණ, මැණික් සහ අනෙකුත් වටිනා ලෝහ
- මත්පැන් සහ වයින්
- විලවුන්, ඖෂධීය ඖෂධ සහ උපාංග
- විදුලි සංදේශ උපකරණ
- සතුන්, ශාක සහ ඒවායේ කොටස් etc
ඉතින් දෙවෙනි කුලකය කියන "License suspended" යටතේ බඩුටික ගෙන්නන්න පුළුවන් නිසා අපි දැන් උදාහරණයක් අරගෙන වැඩේ තව පැහැදිලි කරන්නයි යන්නේ.
@PHBhagya කොලබ කුරුදුවත්තේ පදිංචි තනිකඩ පොර. එයා හිතන් ඉන්නවා ජපානේ ඉදන් පාවිච්චි කරපු පාපැදි ටිකක් ආනයනය කරලා විකුනන්න. අදහස ආපු ගමන් පොඩ්ඩක් ජපන් පැත්තෙන් කෙනෙක් අල්ලාගෙන තමන්ට ඕනකරන පාපැදි සයිස් ටිකයි, පාට ටිකයි, ගණන් ටිකයි, පාපැදි ප්රමාණයයි කතාකරලා හදාගන්නවා අපනයකරු ලව්වා invoice එකක්. අරගෙන යනවා "Import and Export Control Department" එකට. ගිහින් තොරතුරු ටික දැනගෙන අදාළ ලියකියවිලි ටික එහෙම තිතට බාරදීලා ගන්නවා අදාළ "Commercial Invoice" එකට පමණක් බලපත්රයක්.
එතකොට? එතකොට එයාට පුළුවන් කිසිදු කරදරයක් නැතුව "Commercial Invoice" එකේ සදහන් භාණ්ඩ ප්රමාණය ආනයනය කරන්න? ඔව් පුළුවන්. නමුත් සැලකිය යුතු එකම එක දෙයක් තියෙනවා.
ඒ මොකක්ද?
තමන් ආනයනය කරන භාණ්ඩ සදහා යොදාගන්නා BL (Bill of lading) එක හෝ AWB (Air waybill) එකේ සදහන් නැව්ගත දිනය "Import and Export Control Department" විසින් නිකුත් කල බලපත්රයේ සදහන් දින හෝ ඊට පසු දිනක් විය යුතුය. සරලව කිවහොත් "License suspended" නාමාවලියේ සදහන් භාණ්ඩ නැව්ගත කල යුත්තේ "Import and Export Control Department" විසින් නිකුත් කල බලපත්රයේ සදහන් දිනට හෝ ඊට පසු දිනක් මිසක් ඊට කලින් දිනක නොවේ. කිසියම් පාර්ශවයක් ඊට පෙර දිනක නැව්ගත කිරීමක් සිදු කළහොත් භාණ්ඩ ප්රමාණය ආපසු අපනයන කල රටටම ප්රති අපනයනය කිරීමට නියෝග කිරීම දක්වා රේගුව හට බලපත පැවරී ඇත.
ඉවර නැහැ. කොහොමහරි දගලලා ගත්තා කියමුකෝ "Import and Export Control Department" එක බලපත්රය. ඉතින් තව බලන්න ඕන දේවල් තියෙනවා.
බෙහෙත්, සුවද විලවුන්, සබන් වගේ එහෙම ගෙන්න ඕනනම් CDDA /NMRA බලපත්රයක් ගන්න ඕන. එකට අදාළ ලියකියවිලි එක්ක යන්න ඕන National Medicines Regulatory Authority (NMRA) එකට.
ඕනෑම සිග්නල් එහෙ මෙහෙ වෙන අයිතම, යකඩ විකාර වගේ දේවල් වලට SLSI බලපත්රයක් ගන්න ඕන. එකට අදාළ ලියකියවිලි එක්ක යන්න ඕන Sri Lanka Standards Institution එකට.
ගැටළුවක් නැහැ. භාණ්ඩ මෙහෙට ආවත් ඉහත බලපත්ර ගන්න පුළුවන්. දඩුවම් නොමැත.
රේගුව නිකුත්කරපු import-tariff එකේ තියෙන HS Code යටතේ අවශ්ය බලපත්ර පිලිබදව මනා දැනුමක් අපිට ලබාගන්න පුළුවන්. ඕනෑම කෙනෙක්ට පහත ලින්කුවෙන් ගිහින් import-tariff එක නොමිලේ බාගත කරගත හැක.
https://www.customs.gov.lk/customs-tariff/import-tariff/
ඔය ටික කරගන්න අතරතුර ඉතින් අපි තීරණය කරන්න ඕන අපි බඩු තොගය ආනයනය කරන්න සුදුසු ගුදම් මාර්ගය.
අපි එතකොට FCL/ LCL නැතහොත් AIR කියන ගුදම් මාර්ගවලින් අදාළ භාණ්ඩ මෙරටට ආනයනය කරන්න පුළුවන්.
මෙම ගුදම් මාර්ගය තෝරාගැනීමේදී පිරිවැය, ගුදම් කාලය, ආරක්ෂාව වගේ දේවල් ගැන අපි සැලකිලිමත් වෙන්න ඕන.
සරල අදහසක් ගන්න පුළුවන් පහල ලින්කුවේ තියෙන පෙර ලිපියකින්
https://elakiri.com/threads/මොනවද-මේ-fcl-සහ-lcl-කියන්නේ-.2097990/
හරි, දැන් එවන විදියත් කතාකරගෙන ඊළගට යන්න ඕන "Methods of Payment" කියන තැනට. අපි සල්ලි කලින් ගෙවනවද? භාණ්ඩ මෙරටට ආවම ගෙවනවද? බැංකුවක් හරහා ගෙවනවද කියන එක අපි අපනයන කරු සමග ගිවිසුම් ගත වෙන්න ඕන.
ඒ පිලිබදවත් සරල අදහසක් පහත සදහන් පෙර ලිපියෙන්
https://elakiri.com/threads/මොනවද-මේ-methods-of-payment-කියන්නේ-.2098591/
අමතරව ඉතින් නැව්ගත කිරීම, රක්ෂණය, ලියකියවිලි, රේගු නිෂ්කාශනය සහ අනෙකුත් සැපයුම් කටයුතු සඳහා ගෙවීම සහ කළමනාකරණය කිරීම සඳහා වගකිව යුත්තේ කවුරුන්ද, කුමන අවස්ථාවකදීද යන්න "Incoterms" අපි ඉතින් සැපයුම් කරු සමග ගිවිසුමකට එන්නත් ඕන.
ඒ පිලිබදවත් ඉතින් පෙර ලිපියක තොරතුරු පහලින්
https://elakiri.com/threads/මොනවද-මේ-incoterms-කියන්නේ-.2098878/
මෙම කෙටි ලිපිය අවසන් කරන්නම් කිරියේ ගොඩක් කට්ටියට තියෙන ප්රශ්නයක් එක්ක.
කුරියර් වගේ ක්රමයකින් ගෘහ පරිබෝජනයට භාණ්ඩයක් හො එකම භාණ්ඩයක කැබලි දෙකක් පමණ ආනයනය කරන්න රේගුව මගින් අවස්තාව ලබාදී ඇත. හිතමු නිකන් ඇපල් මොබයිල් දෙකක් වගේ. ලොකුවට හොයන්නේ නැහැ. පාවිච්චි කරන්න නේ ගේන්නේ. හැබැයි ඉතින් කුරියර් වගේ ක්රමයකින් ඇපල් මොබයිල් 5ක් විතර ගෙනාවොත් අදාළ රෙගු නිලදාරියට පැහැදිලි වෙනවා වෙළද කටයුත්තක් සදහා තමයි මෙය ආනයනය කරේ කියලා. ඉතින් ඒ වගේ අවස්ථාවකදී අදාළ බදු මුදල් ගෙවා දුරකථන නිෂ්කාශනය කරන්න සිදුවුණ අවස්ථා එමටයි.
තුති. අඩුපාඩු සහ අනෙකුත් කරුණු එකතුකරන්න නුලට
කෙටි සටහන : Walter White
චායාරුප සහ තොරතුරු : අන්තරජාලය තුලින් උපුටාගන්නා ලදී